میتوان گفت مراقبت از پتوس بسیار آسانه، نگهداری گیاه پتوس یک گیاه رونده آپارتمانی محبوب که با برگهای زیبا، براق و سبز رنگ خود همیشه در صدر لیست‌های خرید گیاهان آپارتمانی و ویترین گلفروشی‌هاست. اگه دنبال گیاهی مقاوم به نور کم و نگهداری آسان هستید حتما پوتوس گزینه خوبی برای شما خواهد بود، آیا شما نیز جزو افرادی هستید که همیشه عادت به خراب کردن گلها دارید؟ بهتر هست این بار گل پتوس رو امتحان کنید. این گیاه برای افرادی که در گلکاری و نگهداری از گیاهان مبتدی هستن بسیار مناسبه.
گیاه پتوس رو شاید همه شما دیدید و در منزل نیز داشتید. در اینجا به آموزش نحوه نگهداری این گیاه آپارتمانی زیبا خواهیم پرداخت. پوتوس یکی از گیاهان با دوام و مقاوم بوده که تصفیه‌کننده هوای آپارتمان و فضای شما نیز هست. در ادامه مطلب با گلت همراه باشید تا در مورد انواع پتوس و شیوه نگهداری، تکثیر، تقویت خاک و گونه های این گیاه زیبا بپردازیم، پس با ما همراه باشید.
معرفی گیاه پتوس
نام علمی این گیاه EPIPREMNUM AUREUM هست که بیشتر با نام Pothos یا Devil’s ivy شناخته میشه، پتوس، گیاهی زیبا و بومی جزایر سلیمان هست و جزو گیاهان رونده ست، بدین شکل که میتونید پس از بلند شدن ساقهها و برگها، مسیری برایش تعیین نمایید تا در همان مسیر به رشد خود ادامه داده و زینت‌بخش فضای شما باشه. این گیاه به نام‌هایی مانند پوتین طلایی یا انگور نقره‌ای نیز معروفه.
از اونجایی که پتوس نگهداری ساده‌ای داره، در اکثر خانه‌ها اون رو به عنوان گیاهی زینتی و آپارتمانی نگه می‌دارن. این گیاه به دلیل تصفیه‌کننده بودن مورد توجه عموم قرار داره و سمومی چون فرمالدئید، تولوئن، زایلن و بنزن رو پاک می‌کنن. به همین دلیل برای اتاق‌های خوابتون بسیار مناسبه.
آیا پتوس سمی است؟
پتوس جز گیاهان سمی به‌شمار می‌ره، ازاین‌رو در طول نگهداری از پتوس یا پوتوس اون رو از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود دور نگه دارید، چون اگه این گیاه خورده شود باعث مسمومیت کودک یا حیوان خانگی شما خواهد شد.
نگهداری پتوس راحته!
پتوس گیاهی مقاوم بوده و مراقبت ساده‌ای داره ولی به طور خلاصه باید گفت که این گیاه به نور نسبتا خوب برای داشتن رشد عالی، آبیاری متوسط، خاک با زهکشی بالا و همچنین دمای معمول اتاق نیاز داره ولی جالب هست بدونید که این گیاه برای فضاهای باز نیز مناسب هست، پوتوس حتی در جنگلها هم می‌روید و به اون وحشی شیرین نیز می‌گویند.
نحوه آبیاری پتوس
همانطور که گفتیم این گیاه آبیاری متوسط نیاز داره و به هیچ وجه نباید خاک پوتوس همواره خیس باشه، چون ریشه‌ها می‌پوسند. یکی از دلایل ایجاد لک سیاه روی برگها، خیس بودن خاکه. در نتیجه بین دو آبیاری باید خاک پوتوس کاملاً خشک باشه. اما زیاد شدن فواصل آبیاری نیز به ریزش برگها و نیز خشک و قهوه‌ای شدن لبه برگها منجر میشه. یکی دیگر از مشکلات این گیاه زرد شدن برگها هست که بسیار شایعه و اصلی ترین دلیل آن هم آبیاری زیاد و یا نداشتن زهکشی مناسب برای گلدان هست. افتادگی برگ پتوس نشان دهنده تشنگی اونه.
میزان نور مورد نیاز گیاه پتوس
بله برای رشد بهتر باید نور مناسبی برای اون فراهم کنید، درسته که گفتیم این گیاه جرو گیاهان مقاوم به نور کم هست ولی اگه میخواید که رشد بهتر و خوبی داشته باشه در محیط باز، سایه و نیم سایه برای گیاه مناسب است و همچنین در محیط خانه نیز نور زیاد و غیر مستقیم خوب هست. به هیچ وجه نور مستقیم خورشید رو دوست نداره و بهتره نور از پشت پرده یا شیشه به پوتوس برسه. البته این گیاه در شرایط نوری مختلف میتونه رشد کنه.
برخی این سوال را مطرح میکنند که آیا پوتوس به نور نیاز داره؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که بله نور خورشید در صورتی که به صورت غیر مستقیم به گیاه بتابد باعث رشد بهتر گیاه شما خواهد شد. هرچقدر نور خوب به گیاه برسه ابلق بودن برگها هم بیشتر خواهد بود.
نکته مهم اینه که سعی کنید هر دو هفته یکبار گیاه رو به اندازه ۴۵ درجه بچرخانید تا نور به تمامی برگها برسه. این کار باعث بهبود روند فتوسنتز گیاه شده و در رشد بهتر آن تاثیر به‌سزایی داره.
تعویض گلدان پتوس
تشخیص زمان مناسب برای تعویض گلدان پتوس خیلی ساده ست. هر زمان که مشاهده کردید ریشه های گیاه از پایین گلدان بیرون زد، باید گلدان اون رو تعویض کنید. دقت داشته باشید پتوس در گلدان های کوچک بهتر رشد می کنه به همین خاطر گلدان جدید اون رو فقط کمی بزرگتر از گلدان قبلی انتخاب کنید تا رشد گیاه شما کاهش پیدا نکنه. اغلب گیاهان آپارتمانی خانه کوچک رو به بزرگ ترجیح می‌دن، شاید دلیل این ویژگی تراکم بالاتر خاک در اطراف ریشه و در نتیجه رسیدن مواد مغذی بیشتر به آن باشه. بنابراین باید اجازه دهید تا مراحل رشد پتوس در همان گلدان کوچک اولیه کامل شده و تنها در زمانی جابجایی پتوس رو انجام دهید که ریشه‌ها از زهکش گلدان بیرون زده باشن.
دمای مناسب نگهداری پتوس
دمای مناسب برای نگهداری پتوس در خانه بین ۱۵ تا ۳۰ درجه ست که با افزایش دما میزان آبیاری و رطوبت محیط هم باید افزایش پیدا کنه. در ضمن این گیاه دمای پایین تر از ۱۰ درجه ساتی گراد رو نمیتونه تحمل کنه، پس اگه در مناطق سردسیر زندگی میکنید گیاه رو به داخل خانه منتقل کنید.
رطوبت مورد نیاز پتوس
رطوبت مناسب برای پتوس ۴۰ الی ۶۰ درصد هست که برای پهن شدن برگها میتونید رطوبت رو افزایش بدید، فقط توجه داشته باشید که با افزایش رطوبت تهویه محیط هم باید افزایش پیدا کنه که در غیر این صورت گیاه شما دچار بیماری قارچی خواهد شد. میتونید از ساخت جزیره و یا دستگاه بخور سرد برای تامین رطوبت استفاده کنید.
خاک در نگهداری پتوس
همانند سایر گیاهان آپارتمانی خاک سبک با خاک زهکشی رو دوست داره و موجب بهتر شدن رشد گیاه خواهد شد شما میتونید از انواع خاک گلدان که در بازار هست با ترکیب درست برای این گیاه استفاده کنید، ترکیبی مانند : پرلیت و پیت ماس+ مقداری خاک باغچه + ورمی کمپوست. زهکشی کمک می‌کنه تا آب درون گلدان نمانده و ریشه‌ها نپوسند. پوتوس با خاک اسیدی سازگار هست.
کوددهی و تقویت پتوس
خاک گلدان پس از مدتی مواد مغذی رو از دست داده و نیاز به کودرسانی داره. در زمان رشد گیاه که اوایل بهار تا اواخر تابستان هست هر دو هفته یک بار زمان مناسبی برای کوددهیه. کود سه بیست میتونه کود مناسبی برای این گیاه باشه، فقط یادتان باشه که کوددهی رو همراه با آبیاری انجام دهید تا کود باعث سوختن ریشه‌های گیاه و از بین رفتن آن نشه. همچنین سعی کنید کود رو بیش‌از حد توصیه شده روی بسته‌بندی رقیق کنید تا احتمال سوختی ریشه گیاه کمتر بشه.
در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس برای کوددهی به آن درنظر داشته باشید که پاییز و زمستان زمان مناسبی برای اینکار نیست، زیرا در این ایام گیاه در حال استراحت و فراغت از رشد هست. همچنین یادتان باشه که بیش‌ازحد اندازه به گیاه کود ندید، زیرا منجر به تجمع نمک‌ها در خاک میشه و به مرور زمان ریشه رو می‌سوزونه.
هرس کردن گیاه پتوس
این گیاه نیاز به هرس کردن خیلی زیاد نداره ولی زمانی که برگ‌هایش پیر و زرد شده باشن باید آن را هرس کنید. با اینکار باعث می‌شوید تا خود گیاه رشدش بهتر شده و پر شاخ و برگ تر شود. می‌توانید از شاخ و برگ های بلند برای قلمه زنی استفاده کنید.
با بلند شدن ساقه‌های پوتوس می‌توانید آنها را هرس نمایید تا گلدانی پرپشت‌تر داشته باشید. ساقه‌های بریده شده را در آب بگذارید تا ریشه بزنند و دوباره آنها را در همان گلدان بکارید تا پرپشت شود.
نحوه تکثیر پتوس
برای این کار شما میتونید از روش قلمه زدن ساقه و برگ و همچنین تقسیم بوته استفاده کنید که در ادامه هر دو روش رو آموزش خواهیم داد. در ضمن تکثیر پوتوس می‌تواند هم در آب و هم در خاک صورت بگیرد، اما به‌محض اینکه فرایند ریشه‌دهی آغاز شد، تغییر دادن بستر رشد بسیار سخت خواهد بود، ازاین‌رو اگر قلمه را در آب گذاشتید بگذارید گیاه تا زمانی که بزرگ می‌شود در آب بماند، بعد آن را به خاک منتقل کنید.
تکثیر پتوس از طریق قلمه زدن
در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس بهترین روش برای تکثیر آن روش قلمه زدنه. برای تهیه قلمه پوتوس و تکثیر آن حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر از ساقه رو انتخاب کنید و درست تا زیر گره ببرید. در حالت ایده آل این قلمه باید دارای حداقل ۴ برگ و ۲ گره باشه. سپس آن را به داخل خاک یا آب منتقل کنید و منتظر بماند تا رشد جدید حاصل شود.
مراحل قلمه زدن پوتوس:
مرحله اول: وسایل مورد نیاز جهت قلمه‌زنی
۱.قیچی
۲.آب
۳.ظرف برای قلمه‌ها
۴.گلدان برای قلمه‌ها
۵.خاک گلدان یا باغچه
مرحله دوم: بردین ساقه‌های پوتوس
شاخه‌های بلند و مناسب رو در نظر بگیرید. هر ساقه رو میتوان به چندین قلمه تبدیل کرد.
مرحله سوم: تک برگ کردن قلمه‌ها
شاید دیده باشید که اکثرا قلمه رو بصورت ساقه‌ای بلند انتخاب میکنند و تون رو در آب می‌گذارند. اما در این صورت زمان زیادی برای ریشه‌دار کردن ساقه به آن بلندی نیاز هست. پس قلمه‌ها رو بصورت تک برگی ببرید. بدین ترتیب زودتر ریشه می‌زنن.
برای هر قلمه دو برش نیاز هست. اما برش از کجا باشد بهتره؟ ابتدا یک برگ رو انتخاب کنید. بالا و پایین برگ و ساقه را دو برش مورب بزنید. قسمتی از ساقه که به برگ وصل است محل رشد ریشه ست. این همان گره معروف در قلمه‌زنیه. بدین ترتیب میتونید از ساقه بلند چندین قلمه داشته باشید.
مرحله چهارم: گذاشتن قلمه‌ها در آب
ظرفی مناسب در نظر بگیرید و قلمه‌ها را طوری در آب قرار دهید که کل قسمت برش خورده در آب قرار بگیرد. آنها را در جایی گرم و روشن بگذارید تا ریشه بزنند. آب ظرف را هر چند روز یک بار عوض نمایید تا اکسیژن کافی داشته باشه.
مرحله پنجم: آماده شدن قلمه‌ها برای کاشت در گلدان
وقتی ریشه‌ها به طول ۲ سانتی متر رسیدن، آنها را از آب خارج کنید. قلمه‌های ریشه دار را زیاد در آب نگه ندارید. زیرا بعد به سختی تبدیل به گیاه خاکی می‌شوند.
مرحله ششم: کاشت قلمه‌ها در گلدان
درون گلدان کوچکی خاک تازه ریخته و قلمه‌ها را لبه گلدان بگذارید. کمی خاک ریخته و جایشان رو ثابت نمایید. قلمه‌هایی نیز وسط گلدان بگذارید و خاک بریزید. حالا دیگر گلدان رو به جای اصلی ببرید.
تکثیر پتوس به روش تقسیم بوته:
یکی از روش هایی که در زمان تعویض گلدان میشه تکثیر پوتوس رو انجام داد تقسیم ریشه هست که خاک اطراف بوته را بتکانید و سپس از قسمت مناسبی از ریشه اقدام به تقسیم کردن کنید و بوته جدید را در گلدانی دیگر بکارید.
تفاوت پوتوس و فیلودندرون در چیست؟
برخی این گیاه را با گیاه فیلودندرون اشتباه می‌گیرن، چون شباهت ظاهری زیادی به هم دارن. ولی اگه دقت کنید حتماً می‌توانید متوجه تفاوتهای آنها شوید. برگهای فیلودندرون شبیه قلب هست و پایین برگها به شکلی سوزنی کشیده است. اما پوتوس برگهاش کشیده هست.
گونه های مختلف پوتوس
پوتوس رو طبق رنگ و نیاز به نور به گونه‌های مختلفی میتوان تقسیم کرد.
پوتوس مرمری یا پوتوس ملکه مرمری
این گونه از پوتوس بسیار زیباست و بیش از انواع دیگر پوتوس نیاز به نور داره. پس باید نور کافی داشته باشید تا رشد خوبی داشته باشه.
پوتوس بلک یا پوتوس جدید
این نوع پوتوس از فراوان‌ترین گونه‌های پتوس بوده و اکثر شما اون ها رو در منزل دارید. این نمونه پوتوس در برابر نور کم مقاوم بوده و به همین دلیل برای آپارتمان بسیار مناسبه.حتی با نورهای مصنوعی قابل رشد هست و زیر نور لامپ فلرورسنت رشد می‌کنه.
پتوی نئون یا پتوس آهک
این نوع پتوس که به پتوس زرد هم مشهور هست در برابر نور کم بسیار مقاومه و برای محیط‌های کم نور بسیار مناسب هست. البته به اشتباه این گیاه رو پتوس طلایی می‌خوانن، ولی پتوس طلایی همان پتوس ابلق هست.
پتوس ابلق یا پتوس طلایی
این گونه از پتوس در خانه‌های بسیاری نگهداری میشه. برگهایی سبز داره و روی برگها رگه‌هایی زرد وجود داره. پتوس ابلق نیاز به نور مناسب داره. نور کم باعث میشه رگه‌های طلایی‌اش از بین رفته و کم بشه، البته در نور کم رشد می‌کنه.
اگه این رگه‌های طلایی از بین بره، پتوس تبدیل میشه به پتوس جید یا بلک. پس نور کافی رو برایش مهیا کنید تا زیبا بمونه.
پتوس نقره‌ای یا پتوس ساتن نقره‌ای
پتوس ساتن نقره‌ای نیز گونه‌ی زیبا از پتوس هست. برگهای ضخیمی به رنگ خاکستری و سبز داره و به همین خاطر به این نام معروف شده. این گیاه نور و آب کمی نیاز داشته و مقاومه.
پتوس سفید یا پتوس شاد
پتوس شاد یا سفید بسیار گونه جالب و زیباییه. لکه‌های سفید روی برگها تکه تکه بوده و به زیبایی گیاه می‌افزاید. این گونه به نور زیاد نیاز داره. پس اگه نور کافی در خانه دارید پتوس سفید بخرید.
نگهداری از گیاه پتوس یا پوتوس در آب
پوتوس جز گیاهان گرمسیری ست و میتونه در آب نیز ریشه بده و رشد خوبی داشته باشه. تمام وسایلی که برای این کار نیاز دارید یک گلدان شیشه‌ای ارزان، کمی آب و کود مایعه. اگه قصد نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس در آب رو دارید، گام‌های زیر را طی کنید:
برای شروع باید یک گلدان تمیز و شفاف رو انتخاب کنید؛ حتی شیشه‌های مربا نیز برای این کار مناسب هستن. گلدان شفاف به شما کمک می‌کنه تا به راحتی تغییرات ریشه رو مشاهده کنید.
داخل ظرف رو با آب تمیز پر کنید. به‌این‌منظور آب لوله کشی معمولا مناسبه، زیرا اغلب گیاهان می‌تونن به‌خوبی در اون رشد کنن، اما اگه آب لوله کشی در منطقه شما حاوی مقادیر بالایی از کلر هست، بهتر هست اون رو در یک ظرف رو باز بریزید و اجازه دهید تا یک شب باقی بماند. به‌این‌شکل کلرهای آن خارج خواهند شد. ضمن اینکه این کار رو قبل از هر بار آبیاری به هر گیاهی نیز باید انجام بدید.
قبل از قرار دادن قلمه در آب، چند قطره کود به آب اضافه کنید. هر نوعی از کود مایع برای پوتوس مناسبه.
حال قلمه خود را در آب مستقر کنید. فقط مطمئن شوید که بخش‌های بریده شده آن کاملا با آب احاطه شده‌اند. پس از گذشت چند هفته، ریشه‌های دوست داشتنی رو روی قلمه‌ها مشاهده خواهید کرد. در این زمان، ریشه‌ها بلندتر شده و قلمه آماده پروراندن پوتوسی جدید هست.
هر ۲ الی ۳ هفته یکبار، آب گلدان گیاه رو تعویض کنید، چون آب به مرور زمان اکسیژن خودش رو از دست می‌ده و کمبود اکسیژن در آب نیز میتونه باعث اختلال در رشد گیاه بشه.
در ادامه همواره ریشه‌های گیاه رو بررسی کنید تا خارج از آب نباشن و هر ۴ الی ۶ هفته یکبار به گیاه کود بدید. فقط یادتان باشه کود رو در یک چهارم قدرت توصیه شده رقیق کنید. مثلا اگر به‌طور استاندارد باید ۲ میلی‌لیتر کود را در ۱ لیتر آب حل کنید، به‌جای ۱ لیتر ۴ لیتر آب استفاده کنید.
در نهایت نیز درنظر داشته باشید که ممکن هست بعد از مدتی گلدان پتوس محل رشد جلبک‌ها بشه و احتمالا بخواید برای از بین بردن جلبک‌ها از مواد شیمیایی مخصوص استفاده کنید، اما باید درنظر داشته باشید که این مواد باعث آسیب دیدن پتوس شما خواهند شد. ازاین‌رو در طول نگهداری از پتوس یا پوتوس در آب بهتر هست برای ازبین بردن جلبک‌ها از یک مسواک قدیمی یا پارچه کوچک استفاده کرده و جلبک‌های گلدان را با ساییدن از بین ببرید. میتونید گلدان رو نیز کاملا بشویید. در این حالت گیاه رو به گلدانی دیگر که با آب تازه پر شده منتقل کنید و گلدان اصلی رو به‌خوبی تمیز کنید. سپس گیاه رو به گلدان خود بازگردانید.
آفات و بیماریهای نگهداری گیاه پتوس
این گیاه معمولاً خیلی کم دچار آفت میشه. اما ممکن است باز هم دچار حشرات شوند. در صورت دیدن حشرات و آفات از حشره‌کش‌های مخصوص برای گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. می‌توانید با پنبه و الکل هم برگها رو پاک‌کنید.
اگه برگها دچار چین‌و‌چروک شدن، مشکل سردی هواست، گیاه رو به جایی گرم‌تر ببرید.
علت زردشدن برگ پتوس چیست؟
یکی از دلایل زرد شدن برگهای پوتوس مشکلات قارچی، پوسیدگی ریشه و نقاط باکتریایی برگ‌هاست.
قارچ‌ها اغلب به دلیل رطوبت زیاد خاک و زهکشی نامناسب ایجادمی‌شن.
از دیگر دلایل زرد شدن برگها، پوسیدن ریشه‌هاست، در اثر پوسیدگی ریشه گیاه سیاه و نرم می‌شود. ریشه‌های سفید مشکلی ندارن.
گیاه را در جایی با نور کافی قرار‌دهید. اگر زیشه‌ها به دلیل قارچ دچار پوسیدگی شد، برگهای زرد را کنده و تیغه‌ها را ضد عفونی‌کنید. اگر بیماری به ریشه‌ها سرایت کند، شاید درمان نشه.
چرا ساقهها و برگهای گیاه خشک شده یا می‌ریزند؟
این مشکل به احتمال زیاد به‌خاطر خشکی بیش‌از حد خاک گیاه هست.
وجود زخم های سفید رنگ روی پتوس نشانه چیست؟
وجود زخم های سفید رنگ روی گیاه یعنی پوتوس دچار آفت شده، از سم های آفت کش استفاده کنید.
چرا نقاط قهوه‌ای روی برگهای پتوس ظاهر می‌شود؟
نقاط قهوه‌ای روی برگها یعنی آبیاری گیاه زیاد بوده، برای حل این مشکل باید آبیاری گیاه رو اصلاح کرده و فقط زمانی به آن آب بدید که خاک گیاه خشک شده یا رو به خشکی باشه.
چرا برگهای پتوس چین و چروک دارند؟
اگر برگهای پتوس چین و چروک‌دار می‌شن یعنی هوا خیلی سرد هست، برای حل مشکل گیاه رو به محل گرم‌تری منتقل کنید.
چیکار کنم برگ پتوس پهن بشه؟
هرچه میزان نوری که به برگهای این گیاه می‌رسانید، بهتر و مناسب‌تر باشه، برگهای آن پهن‌تر خواهد شد. به عنوان مثال پتوس نئون برگ پهن، بر اثر رشد در نور زیاد ایجاد می‌شود. البته عوامل دیگری نیز در نگهداری پتوس نئون دخیل هستند.
چرا رنگ پتوس من عوض شده است؟
احتمالا شما گونه‌ای از پتوس رو دارید که به نور زیادی احتیاج داره. در این شرایط در صورت عدم نور کافی رنگ برگها کم شده و به پتوس جید یا ملکه سبز شبیه میشه. این موضوع حتی در مورد پتوس ابلق سبز و سفید نیز دیده میشه که در صورت عدم رسیدن نور کافی برگ‌هایش تغییر رنگ بده.
نکاتی ریز در مورد نگهداری پتوس:
- برای پتوس یک قیم درست‌کنید تا بصورت بالارونده رشد کنه. میتونید اون رو با نخ ببندید. برای حفظ زیبایی و استحگام گیاه، از قیم‌های خزه‌دار استفاده کنید.
- اگه برگهای گیاه می‌ریزند و ساقهها خم می‌شوند، گیاهتان تشنه س، جایش رو عوض کرده به محیط خنک‌تر ببرید و آبش دهید.
- نور کم و مواد مغذی کم میتونه موجب فاصله زیاد بین برگها و درازی ساقهها بشه.
- اگه رشد گیاه کم شده و برگ جدید جوانه نزد، محیط گیاه سرد هست.
طرز تهیه قیم خزه دار:
برای درست کردن قیم قبل از ریختن خاک در گلدان، لوله‌ای در گلدان قرار‌دهید. سپس خاک رو در گلدان ریخته و قسمت بیرونی لوله رو با خزه بپوشانید. برای نصب خزه بطور محکم روی لوله رو با نخ بافتنی بپیچید. ساقه اصلی پتوس رو به خزه ببندید. هنگام آبیاری، آب روی خزه بریزید، ساقه پوتوس در قسمت‌هایی که روی خزه قرار داره، ریشه می‌زنه.
جمع بندی مراقبت از پتوس
در این مطلب سعی کردیم همه آنچه درباره گیاه پتوس مراقبت از آن در خانه یا محل کار لازم هست بدانید را برای شما آموزش دهیم، اگر سوال یا تجربه ای در نگهداری گیاه پتوس دارید در کامنت مطرح کنید.
