گل خورشیدی با نام علمی Clivia miniata، گیاهی همیشه سبز و بومی مناطق جنوبی آفریقاست. این گیاه در زیستگاه اصلی خودش به صورت خودرو رشد میکنه. شاید یکی از متفاوت ترین و خاص ترین گیاهان آپارتمانی، نگهداری گل خورشیدی باشه که که ساقه نداره و به صورت خوشه ای رشد میکنه. اگه دوست دارید با انواع این گیاه و شیوه نگهداری و تکثیرش آشنا بشید، ادامه مقاله گلت رو از دست ندید.
موضوعاتی که در این مقاله مطالعه میکنید:
- معرفی گیاه خورشیدی
- شرایط نگهداری گل خورشیدی ( آب، خاک، نور، دما و…)
- تکثیر گل خورشیدی ( انواع روش های تکثیر از قبیل کاشت بذر، تقسیم ریشه و پاجوش)
- بیماری های رایج گل خورشیدی
- معرفی کاکتوس گل خورشیدی
- شرایط نگهداری گل کاکتوس خورشیدی
- تفاوت گیاه خورشیدی با کاکتوس گل خورشیدی
- بیماری های رایج گل کاکتوس خورشیدی
معرفی گیاه خورشیدی
گل خورشیدی، گیاهی چند ساله و ریزوم دار هست. این گیاه اواخر زمستان تا اواسط بها ر به گل میره؛ ساقه گل دهنده در انتها ۱۰ تا ۲۰ عدد گل نارنجی متمایل به قرمز تولید میکنه. گلدهی گیاه بعد از رشد کامل و بالغ شدنش اتفاق میفته و حدودا سه سال زمان میبره تا گیاه جدید به گل بره. برگ های گل خورشیدی به صورت نواری یا خطی به رنگ سبز تیره و براق هستن. این برگ ها به صورت افراشته یا نیمه افراشته، مستقیما از سطح زمین رشد میکنن و طولی به اندازه ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر دارن. ارتفاع گیاه خورشیدی بسته به محیط نگهداری میتونه بین ۷۰ تا ۹۰ سانتی متر باشه.
شرایط نگهداری گل خورشیدی
همونطور که گفته شد گل خورشید از گیاهان محبوب و پرطرفدار آپارتمانیست. در ادامه نکات نگهداری گل خورشیدی رو بیان میکنیم که با عایت کردنش گیاهی سالم و شاداب با رشد فوق العاده خواهید داشت.
آبیاری گل خورشیدی
گل خورشیدی از گیاهانی ست که به آب زیادی احتیاج داره و با کم آبی اصلا کنار نمیاد. سعی کنید در فصل گلدهی گیاه، یعنی اواخر اسفند تا اواسط بهار خاک گیاه رو همیشه مرطوب نگهدارید. البته همیشه خیس بودن خاک باعث آسیب به ریشه و بیماری های مختلف گیاه میشه. زمانی که سطح خاک شروع به خشک شدن کرد، گیاه رو آبیاری کنید. مطمئن شید که کل خاک گلدان خیس شده باشه. برای این کار زیر گلدانی رو چک کنید اگه آب اضافی از گلدان خارج شده باشه، نشانه مرطوب شدن کل خاک هست. بعد از فصل گلدهی میتونید آبیاری رو کمتر کنید.
آبی که برای آبیاری گل خورشیدی استفاده میشه، حتما باید هم دمای محیط و بدون کلر باشه. برای از بین بردن کلرآب شهری، آب رو به مدت چند ساعت در ظرف در باز قرار بدید تا کلرش از بین بره و سپس گیاه رو آبیاری کنید.
نور مورد نیاز گل خورشیدی
یکی از پارامتر های مهم نگهداری گل خورشیدی، تامین نور زیاد و غیر مستقیم برای این گیاهه. گل خورشیدی روزانه بین ۶ تا ۸ ساعت به نور فیلتر شده نیاز داره. حواستون باشه اگه گیاه در معرض نور مستقیم باشه، برگ ها قهوه ای میشن و در طولانی مدت شاهد خشک شدن برگ ها خواهید بود. دریافت نکردن نور کافی، رشد گیاه رو کند میکنه و باعث میشه گیاه طراوت و شادابیش رو از دست بده.
دما و رطوبت مناسب گل خورشیدی
دمای مناسب برای نگهداری گل خورشیدی، بین ۱۳ تا ۲۰ درجه سانتی گراد هست. این گیاه به سرما حساسه و در دمای کمتر از ۱۰ درجه دچار سرما زدگی میشه. اگه گل خورشیدی رو در فضای باز نگهداری میکنید، در فصل زمستان گیاه و به خونه بیارید یا از پوشش مناسب براش استفاده کنید.
یه نکته مهم در مورد دمای نگهداری گل خورشید، این هست که در فصل زمستان تا زمان جوانه زنی باید در دمای ۲۰ درجه نگهداری بشه و بعد از رشد جوانه ها، دما رو تا ۱۳ درجه کاهش بدید.
نیاز رطوبتی گل خورشیدی، متوسطه در محدوده بین ۵۰ تا ۷۰ درصد هست. هفته ای دوبار آب روی برگ ها اسپری کنید یا از دستگاه بخور استفاده کنید. بهتره گیاه رو در فاصله ۳ الی ۴ متری از دستگاه قرار بدید.
خاک مناسب گل خورشیدی
گل خورشیدی مانند گل حنا در خاک های سبک با زهکشی بالا رشد بهتری داره. سعی کنید در ترکیب خاکی حتما از پرلیت و ماسه استفاده کنید تا هم خاک سبک بشه و هم تهویه مناسب براش فراهم بشه.
کوددهی گل خورشیدی
بهتره قبل از فصل گلدهی گیاه از کود کریستالون صورتی طبق دستور مندرج روی بسته استفاده کنید. این کود روی کمیت و کیفیت گل ها تاثیر گذاره و میتونه به افزایش دوره گلدهی کمک کنه. بعد از دوره گلدهی تا اواسط تابستان طبق همین دستور کوددهی کنید تا گیاه عناصر غذایی لازم برای دوره گلدهی بعدی رو ذخیره کنه.
در فصل گلدهی گیاه رو کوددهی نکنید چون باعث ریزش گل ها میشه. بعد از گلدهی یکبار از کود کامل سه بیست استفاده کنید تا گیاه تقویت بشه. با خرید کود می تونید در فصل رشد یعنی بهار و تابستان گیاه تون رو تغذیه کنید.
کاکتوس گل خورشیدی
گل کاکتوس خورشیدی یا آئونیوم با نام علمی Aeonium متعلق به خانواده کاکتوس هاست. همونطور که میدونید کاکتوس ها به دلیل ظاهر متفاوت و نگهداری ساده طرفداران زیادی دارن. گل کاکتوس خورشیدی گیاهیست که اگه دیده باشین، مطمئن به زیبایی فوق العادش پی بردین. این گیاه همانند دیگر ساکولنت ها برگ های گوشتی داره و شیوه نگهداری شبیه به دیگر کاکتوس ها داره.
تفاوت گیاه خورشیدی با کاکتوس گل خورشیدی
گل کاکتوس خورشیدی یا آئونیوم، جزو ساکولنت هاست و برگهای گرد این گیاه ضخیم و گوشتی هستن که خیلی شبیه گلبرگ های گل رز یا مثل خورشید حول یک توپ مرکزی، مرتب و با نظم در انتهای ساقه کنارهم قرار گرفتن. گل کاکتوس خورشیدی در واقع از تیره آئونیوم و از خانواده ساکولنت هاست و حدود ۳۵ گونه گیاهی رو شامل میشه. کاکتوس گل خورشیدی گونه های مختلفی داره؛ بعضی از گونه ها برگ های یک رنگ و بعضی هاشون طیف رنگی دارن. در مقابل گیاه گل خورشیدی یا Clivia miniata گیاهی همیشه سبز و با گل های قیف مانند و متعلق به خانواده نرگس هاست. این دو گیاه کاملاً متفاوت از هم هستن و نباید به دلیل شباهت اسمشون، اشتباه گرفته بشن.
شیوه تکثیر گل خورشیدی
گل خورشیدی رو به روش های مختلفی میتونید تکثیر کنید. تقسیم ریشه، کاشت بذر و پاجوش ها از جمله روش های تکثیر گل خورشیدی هستن. در ادامه هر کدوم از این روشها رو توضیح میدیم.
تکثیر گل خورشیدی از طریق پاجوش
اواخر تابستان و بعد از پایان فصل گلدهی میتونید پاجوش های گیاه که بین برگ های تسمه ای قرار داره رو جدا کنید و در گلدان جداگانه بکارید.
- برای این کار گیاه رو به گونه ای جدا کنید که به پاجوش ها دسترسی داشته باشید.
- پاجوش هایی که به اندازه کافی رشد کردن رو به کمک یه چاقوی تیز و تمیز جدا کنید. هر پاجوش باید دارای حداقل ۴ برگ و ۲۵ سانتی متر طول باشه.
- پاجوش ها رو در گلدان های جداگانه بکارید. بهتره پاجوش ها در خاکی بر پایه کمپوست و پرلیت کاشته بشن.
- گلدان ها رو در محیطی با دمای ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد قرار بدید و مرتب رطوبت خاک رو چک کنید.
آبیاری به موقع و به اندازه مخصوصا در زمان های ابتدایی کاشت پاجوش ها، در ریشه زنی سریعتر خیلی موثره.
تکثیر گل خورشیدی با تقسیم ریشه
برای تکثیر گل خورشیدی به روش تقسیم ریشه، مراحل زیر رو دنبال کنید.🤩
- گلدان هایی رو انتخاب کنید که پاجوش های زیادی دارن و کاملا متراکم شدن.
- بهتره این کار در فصل رشد گیاه انجام بشه.
- ریزوم های گیاه رو به چند قطعه تقسیم کنید به طوری که هر قطعه تعدادی برگ داشته باشه.
- حالا هر قطعه رو در گلدانی با خاک مناسب بکارید و آبیاری کنید.
تکثیر گل خورشیدی با بذر
در نگهداری گل خورشیدی وقتی که گیاه ۵ یا ۶ ساله شد، میوه های قرمز رنگ تولید میکنه. داخل این میوه ها تعدادی بذر وجود داره. البته به روش تلقیح مصنوعی هم میتوان در محیط آزمایشگاهی بذر های گل خورشیدی تولید کرد. بذر های این گیاه تقریبا درشته و خیلی سریع جوانه میزنه. بذر ها رو در اسفند ماه بکارید و در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد نگهداری کنید. با رعایت شرایط نگهداری، بذر ها بعد از گذشت ۶ هفته جوانه میزنه و رشد میکنه. بعد از اینکه برگ ها ۲ یا ۴ تا شد، میتونید جابه جاکنید و به گلدان جدید منتقلش کنید.
نباید زمان کاشت بذر رو زیر خاک دفن کنید چون به سرعت پوسیده میشه. باید بذرها رو روی خاک مرطوب قرار بدید. برای رشد بهتر دانه ها رو در سال های اول و دوم، در بستری از خاک سبک بکارید و در سال سوم زمانی که ۸ تا ۱۰ برگه شد به گلدان های خیاری منتقل کنید. از سال سوم به بعد گل خورشیدی به گل میره و گل های زیباش رو نمایان میکنه.
نکته: عمر بذر گل خورشیدی کوتاهه؛ سعی کنید از بذر تازه استفاده کنید.
بیماری های گل خورشیدی
در نگهداری گل خورشیدی، خیلی کم ممکنه شاهد ابتلای گیاه به بیماری باشید ولی در صورت مساعد نبودن شرایط، ممکنه مشکلاتی برای گیاه ایجاد بشه. در ادامه چند مورد از رایج ترین بیماری های گل خورشیدی رو بیان میکنیم. در صورت مشاهده ی آفات و یا بیماری روی گیاه تون با خرید سم و آفت کش این آفت ها رو تار و مار کنید.
علت گل ندادن گل خورشیدی
به گل نرفتن گل خورشیدی چند تا دلیل میتونه داشته باشه؛ اگه گلدان تعویضی خیلی بزرگتر باشه، گیاه انرژیش رو صرف رشد ریشه ها میکنه و دیگه گل تولید میکنه. دلیل دیگه استراحت نکردن گیاه در فصل پاییز هست که مانع از رشد گل ها میشه.
زرد شدن برگ های گل خورشیدی
زرد شدن برگ های گل خورشیدی، ممکنه به دلیل تنگ بودن گلدان باشه؛ اگه چند سالی هست که گلدان رو تعویض نکردید، با تعویض گلدان مشکل گیاه حل میشه. این موضوع میتونه به دلیل آبیاری بیش از حد هم باشه. البته باید بدونید زرد شدن برگ های پایینی به تعداد کم، کاملا طبیعیه.
علت سیاه شدن و پوسیدن گیاه از طوقه
ابتلای گیاه به قارچ باعث پوسیدگی و سیاه شدن رنگ گیاه میشه. رطوبت بالای محیط و عدم تهویه مناسب باعث بروز این مشکل میشه. برای از بین بردن قارچ ها اجازه بدید خاک گیاه کاملا خشک بشه و بعد از آفتکش مناسب استفاده کنید.
وجود تار عنکبوت زیر برگ های گل خورشیدی
در نگهداری گل خورشیدی ممکنه شاهد تار عنکبوت زیر برگ ها خصوصا برگ های پایینی باشید که به دلیل خشکی هوا اتفاق میفته. نبود یا کمبود رطوبت محیط باعث حمله عنکبوت به گیاه میشه که با آفتکش مناسب قابل کنترل خواهد بود.
علت وجود لکه های سوختگی روی برگ های گل خورشیدی
وجود لکه های ریز سوختگی ممکنه در اثر غبار پاشی غیر اصولی و بیش از حد باشه. یا در زمان آبیاری قطرات آب روی برگ ها بریزه و خشک بشه. تکرار این اتفاق در طولانی مدت باعث به وجود اودن لکه های سوخنگی روی برگ های گل خورشیدی میشه.
سوالات رایج گل خورشیدی
در ادامه مهم ترین سوالات در مورد این گل رو براتون نوشتیم…
بهترین مکان برای گل خورشیدی کجاست؟
از اونجایی که گل خورشیدی به نور زیادی نیاز داره، نزدیک پنجره های جنوبی با نور فیلتر شده، محل مناسبی برای این گیاهه. اگه گیاه رو در فضای نگهداری میکنید، با درست کردن سایبان از نور شدید حفاظتش کنید.
آیا گل خورشیدی، گیاهی سمی هست؟
بله؛ به دلیل وجود مواد لیکورین و آلکالوئیدها این گیاه سمی هست و برای حیوانات خونگی مسمومیت ایجاد میکنه. بلعیده شدن گیاه حتی به مقدار کم، باعث مسمومیت حیوانات مخصوصاً گربه ها میشه.
آیا گل خورشیدی حساسیت زاست؟
بله؛ ممکنه در عده ای این گیاه منجر به حساسیت بشه. جهت جلوگیری از حساسیت، از تماس مستقیم پوست با شیره گیاه خودداری کنید.
میشه گل خورشیدی رو وادار به گلدهی کرد؟
بعد از پایان دوره گلدهی، ساقه گل دهنده را از انتها بچینید و تا رسیدن فصل پاییز همان روند آبیاری رو ادامه بدید و بعد گیاه رو در جایی هم دمای یخچال ( زیر ۱۰ درجه) بزارید. ولی به هیچ وجه اجازه ندید دما زیر صفر درجه بشه چون گیاه سرما زده میشه و برای همیشه از بین میره. گیاه رو به مدت ۲ ماه در این وضعیت نگهدارید. بعد از گذشت ۲ ماه گیاه رو به محیط معمولی قبلی، برگردونید و آبیاری رو منظم ادامه بدید. بعد از گذشت تقریبا دو ماه دیگه ( جمعا ۴ ماه) اولین جوانه های گیاه ظاهر میشن؛ در این زمان آبیاری رو کمتر کنید.
با انجام این کار در هر موقع از سال میتوان گیاه رو وادار به گلدهی کرد و به این فرایند بلتینگ گفته میشه. بلتینگ برای گل دار کردن طیف وسیعی از گیاهان گلدار موثره.
جمع بندی گل خورشیدی
مطمئنن یکی از خاص ترین و متفاوت ترین گیاهان آپارتمانی، نگهداری گل خورشیدی هست. این گیاه ساقه نداره و برگ ها از سطح خاک و طوقه گیاه بیرون اومده و به صورت افراشته قرار گرفتن. ممکنه عده ای این گیاه رو با گل کاکتوس خورشیدی به دلیل شباهت اسمی اشتباه بگیرن، ولی این دو گیاه کاملا متفاوت از هم هستن. کاکتوس گل خورشیدی جزو ساکولنت ها و کاکتوس هاست و برگ های گوشتی داره.
هر کدوم از این گیاهان شرایط نگهداری مخصوص خودشون رو دارن که در بند مقاله هم در مورد نحوه نگهداری گل خورشیدی و هم کاکتوس خورشیدی صحبت شد.