شمعدانی عطری، خواص شگفت‌ انگیز و روش‌ های تکثیر آسان

شمعدانی عطری از گیاهان دارویی و زینتی پرطرفدار هست. رایحه خوش این گیاه بسته به نوع گیاه متفاوته و میتونه بوی شکلات، لیمو، گل سرخ و… داشته باشه و این گل شمعدانی رو خیلی خاص کرده. از برگ های این گیاه میتونید برای معطر کردن غذا، چای و دمنوش ها استفاده کنید. از اونجایی که کاربرد زیادی برای برای معطر کردن چای داره، به عطر گل چای معروفه.

اگه دوست دارید با خواص، شرایط نگهداری و تکثیر شمعدانی عطری آشنابشید، این مقاله از گلت رو از دست ندید!

آشنایی با شمعدانی عطری

شمعدانی عطری گیاهی علفی و چند ساله هست که بومی آفریقاست و به دلیل خواصی که داره در ساسر جهان پرورشش میدن. این گیاه ساقه های منشعب و پوشیده از کرک داره و لبه برگ ها حالت بریده داره که به برگ شکل پنجه ای میده. با لمس و خرد کردن برگ ها رایحه ای ملایم در فضا پخش میشه که مربوط به اسانس گیاه هست. گل های شمعدانی عطری بیشتر در رنگ های صورتی، قرمز و بنفش دیده میشه و به ندرت امکان داره به رنگ های دیگه ظاهر بشه. ارتفاع این گیاه حدودا ۳۰ سانتی متر و پهنای اون ۶۰ سانتی متر هست و رشد متوسطی داره.

خواص شمعدانی عطری

شمعدانی عطری خاصیت ضد افسردگی و ضدعفونی کنندگی داره، استشمام بوی خوش این گیاه حس سرزندگی در فرد ایجاد میکنه، همچنین در دارو سازی به عنوان یک هموستاسیک قدرتمند ( قطع کننده خونریزی) به کار میره در درمان سریع زخم و جراحات موثره.

شمعدانی عطری در تولید فراورده های آرایشی و بهداشتی کاربرد زیادی داره، همینطور تقویت کننده کبد و کلیه، درمان زردی، سنگ کلیه، عفونت های مختلف سیستم ادراری و… هم هست.

شرایط نگهداری شمعدانی عطری

نگهداری شمعدانی عطری به کمی توجه نیاز داره تا رایحه خوشش همیشه در محیط پخش باشه و بتونید ازش لذت ببرید. در ادامه شرایط نگهداری شمعدانی رو براتون بیان میکنیم. برای رشد انفجاری شمعدانی عطری این مطلب رو بخونید.

آبیاری شمعدانی عطری

شمعدانی عطری از گیاهان کم آبه و به آب زیادی احتیاج نداره و اصلا با آبیاری بیش از حد کنار نمیاد و خیلی سریع ریشه هاش پوسیده میشن و از بین میره. هرموقع خواستید شمعدانی رو آبیاری کنید، به سطح خاک نگاه کنید، اگه کاملا خشک بود اقدام به آبیاری کنید. افتادگی برگ ها نشان از کم آبی یا آبیاری بیش از حد داره. پس با بررسی ظاهر برگ ها میتونید زمان و میزان آبیاری رو تشخیص بدید. در مقابل اگه گیاه نتونه آب کافی دریافت کنه، رشدش ضعیف میشه رایحه برگ ها کمتر میشه.

نور مورد نیاز شمعدانی عطری

شمعدانی عطری به نور زیادی برای رشد نیاز داره و برای اینکه گل های زیادی تولید کنه، باید نور مستقیم ببینه. البته در فضای باز و در ظهر تابستان بهتره برای پیشگیری از سوختگی برگ‌ها، گیاه رو به سایه منتقل کنید. ریزش گلبرگ‌ها و برگ‌ها از مهمترین علائم کمبود نور برای گیاه هست. پس اگر با چنین مشکلی مواجه شدید، شمعدانی رو به مکانی با نور بیشتر منتقل کنید و اجازه بدید مدتی در مواجهه با نور مستقیم باشه.

در محیط آپارتمان بهترین محل برای نگهداری گل شمعدانی پنجره‌ های نورگیر جنوبی است. در قسمت‌های شمالی ساختمان که نور خیلی محدود هست و محیط کاملا سایه، شمعدانی به گل نمیره و شاخه‌هاش علفی رشد میکنن و گیاه خیلی ضعیف میشه. البته نور کم و حالت سایه یه جا به کار گیاه میاد، اونم زمانی که گیاه رو هرس کردید و جوانه های جدید رشد نمیکنه، با کم کردن نور گیاه و انتقال گیاه به محیط نسبتا سایه، جوانه های جدید شروع به رشد میکنن.

دما و رطوبت شمعدانی عطری

دما و رطوبت مناسب برای شمعدانی عطری یکی از نکاتی هست برای اینکه یک گیاه شاداب با عطری فوق العاده، داشته باشید باید تامینش کنید. رنج دمایی برای این گیاه متغیره ولی به طور کلی دمای پایین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد برای شمعدانی عطری آسیب زننده هست. بهترین دما برای نگهداری شمعدانی ، ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی گراد میباشد. به هیچ وجه گیاه رو در نزدیکی وسایل گرمایشی قرار ندید چون برگ هاش پژمرده میشه.

تهویه و جریان مناسب هوا باعث میشه گیاه اکسیژن کافی دریافت کنه که در فرایند فتوسنتز تاثیر داره. پس شمعدانی عطری رو در محلی که تهویه مناسب نداره، قرار ندید، چون هم رنگ برگ ها تیره میشه و هم رشد گیاه کمتر میشه.

رطوبت مورد نیاز شمعدانی عطری به حدی نیست که نیاز به تجهیزات و دستگاه بخور نیاز باشه. با درست کردن حالت جزیره یا اسپری کردن آب روی برگ ها، رطوبت مورد نیازش تامین میشه و شاداب و با طراوت تر به رشدش ادامه میده.

خاک مناسب شمعدانی عطری

خاک شمعدانی عطری کمی متفاوت از گیاهان آپارتمانی دیگه هست. خاک این گیاه باید متخلخل باشه و زهکشی خوبی داشته باشه؛ همچنین غنی از مواد مغذی باشه تا گیاه با کمبود مواجه نشه. میتونید از خاک کمپوست استفاده کنید که تخلخل زیادی داره. خاک برگ پوسیده، کوکوپیت، پیت ماس، پرلیت هم برای نگهداری شمعدانی عطری مناسب هستند. اگه خاک شور باشه یا املاح زیادی داشته باشه، منجر به قهوه ای شدن برگ ها میشه و کیفیت گل ها رو پایین میاره.

اگه از خاک سنگین برای کاشت شمعدانی عطری استفاده کنید، دوره گلدهی گیاه کاهش پیدا میکنه. همینطور خاک نگین مقدار آب زیادی رو در خودش نگهداری میکنه که برای ریشه ها آسیب زنندس و باعث بیماری میشه. رایج ترین بیماری که با خاک سنگین و آبیاری زیاد ایجاد میشه، پوسیدگی ریشه هست؛ در این بیماری تمام یا قسمتی از ریشه پوسیده میشه و گیاه نمیتونه آب و مواد مغذی جذب کنه و چون قابل دیدن نیست که درمان بشه، خیلی سریع گیاه رو نابود میکنه. پس حتما از خاک متخلخل با زهکشی بالا برای کاشت شمعدانی عطری استفاده کنید.

کود مناسب/ کوددهی شمعدانی عطری

برای اینکه شمعدانی عطری شاداب و سرحال رشد کنه و گل هاش عمر طولانی تری داشته باشه، در فصل رشد گیاه، هر دو هفته یکبار از کود های تقویتی استفاده کنید. کوچک ماندن برگ ها و رشد کند نشانه دریافت نکرن مواد مغذی هست. اگه گیاه با کمبود منیزیم و کلسیم روبه رو بشه، برگ ها کم رنگ میشن. کمبود پتاسیم روی گل ها اثر میزاره و علاوه بر کاهش کیفیت، دوره گلدهی گیاه رو هم کاهش میده. میتونید از کود های NPK برای تقویت گیاه استفاده کنید.

با خرید کود می تونید در فصل رشد گیاه تون رو تغذیه کنید.  در فصل زمستان چون گیاه گل تولید نمیکنه، کوددهی رو کمتر کنید ولی متوقف نکنید. هر چند اگه بتونید شرایط نگهداری شمعدانی عطری رو در فصل های پاییز و زمستان مهیا کنید، میتونه با تولید گل زیباییش رو حفظ کنه.

آیا شمعدانی عطری به هرس کردن نیاز داره؟

هرس به موقع و منظم، گیاه رو تشویق به تولید گل های جدید میکنه. موقع هرس سعی کنید شاخه های پیر و ضعیف و گل های پژمرده رو حذف کنید. اگه بعد از حذف شاخه ها جوانه جدیدی ظاهر نشد، چند روز گیاه رو در محیط نسبتا سایه قرار بدید تا مشکل حل بشه. هرس کردن هر ۶ ماه یکبار به صورت منظم، راز شکوفه های فراوان شمعدانی هست. بهترین زمان برای هرس اواسط تابستان و اواخر زمستان هست. بهتره بلافاصله بعد از هرس، گیاه رو کوددهی کنید تا سریعتر بتونه خودش رو ترمیم کنه و به رشدش ادامه بده.

تعویض گلدان شمعدانی عطری

برای اینکه شمعدانی عطری رشد خوبی داشته باشه باید هر سال یا نهایتا دوسال یکبار گلدان گیاه رو عوض کنید. موقع خرید گلدان، گلدانی یک سایز بزرگ تر انتخاب کنید، چون اگه گلدان خیلی بزرگتر باشه، گیاه انرژیش رو صرف رشد ریشه ها میکنه و رشد ساقه ها و گل ها خیلی کم میشه. تعویض گلدان رو با احتیاط انجام بدید؛ چون احتمال آسیب رسیدن به ریشه ها وجود داره. کوچکترین آسیب باعث میشه گیاه نتونه مواد مغذی و آب جذب کنه و در کوتاه مدت، باعث ضعیف شدن گیاه میشه.

اگه گلدان گیاه رو به مدت چند سال تعویض نکنید، رشدش ضعیف و در ادامه متوقف میشه؛ پس اگه رشد گیاهتون متوقف شده، یکی از دلایلش میتونه تعویض نکردن گلدان باشه.

نگهداری شمعدانی عطری در فضای باز

اگه از شمعدانی عطری در فضای باز باغچه یا تراس نگهداری میکنید، باید گیاه رو از سرمای زمستان و نور شدید موقع ظهر در تابستان حفظ کنید. چون شمعدانی عطری در دماهای کمتر از ۸ درجه آسیب میبینه و از بین میره. نور شدید تابستان هم باعث پژمردگی و خشک شدن برگ های شمعدانی عطری میشه. بهتر در فصل تابستان هنگام ظهر گیاه رو به محیط سایه منتقل کنید یا اگه شمعدانی رو در باغچه کاشتید، سایه بان درست کنید.

در روز هایی که هوا بادی هست، گیاه رو در معرض باد قرار ندید چون احتمال شکستن ساقه از بین رفتن فرم گیاه وجود داره.

تکثیر شمعدانی عطری

شمعدانی عطری رو با روش های کاشت بذر و قلمه زدن میتونید تکثیر کنید. کاشت بذر به دلیل پایین بودن احتمال موفقیت و سختی این کار، چندان رایج نیست. بهتره شمعدانی عطری رو با قلمه زدن تکثیر کنید به این صورت که تعدادی قلمه به طول ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر از شاخه های سالم گیاه جدا کنید و برگ های پایینی رو حذف کنید. حالا انتهای قلمه رو برای سریعتر ریشه‌ دار شدن، به هورمون ریشه ‌زایی آغشته کنید.

قلمه ها رو در گلدانی با ترکیب خاکی مناسب مثل کمپوست بکارید و تا زمان ریشه دار شدن، سطح خاک رو همیشه مرطوب نگهدارید. البته منظور از مرطوب، خیس و غرقابی بودن خاک نیست. نم دار بودن خاک کفایت میکنه.

در این مرحله برای تامین رطوبت نگهداری شمعدانی، میتونید از پوشش پلاستیکی استفاده کنید و با آبیاری منظم محیطی گرم و مرطوب برای رشد و ریشه دار شدن قلمه‌ها فراهم کنید.

قلمه ها رو در مکانی با نور غیر مستقیم و روشن قرار بدید و آبیاری رو به تدریج و به طور مرتب انجام بدید تا زمانی که جوانه های جدید روی گیاه ظاهر بشه.

تقریبا یک ماه طول میکشه تا قلمه شمعدانی عطری ریشه ‌دار بشه. دمای محیط رو در این مدت روی ۱۸ درجه سانتی گراد تنظیم کنید.

البته قلمه های شمعدانی عطری رو در آب هم میتونید ریشه دار کنید، به این صورت که قلمه ها به ارتفاع حداقل یک سوم در آب قرار بدید و به آب هورمون رشه زایی اضافه کنید. هفته ای یک بار آب رو تعویض کنید تا از رشد باکتری های مضر و قارچ ها جلوگیری بشه؛ با هر بار تعویض آب چند قطره هورمون به آب اضافه کنید تا ریشه ها سریعتر رشد کنن. بعد از رشد ریشه ها میتونید قلمه ها رو در گلدان بکارید.

طریقه نگهداری شمعدانی عطری در آب

شاید جالب باشه که بدونید شمعدانی عطری رو در آب هم میتونید پرورشش بدید! این گیاه با غوطه ور شدن در آب، میتونه با این محیط سازگار بشه و به رشدش ادامه بده. حتی رشدش خیلی بهتر میشه در صورتیکه این روش رو اصولی اجرا کنید.

برای نگهداری شمعدانی عطری در آب، گیاه رو از گلدان خارج کنید و خاک ریشه ها رو کاملا تمیز کنید. چند مرتبه با آب ولرم ریشه ها رو شستشو بدید تا اثری از خاک نمونه. البته این کا رو به آرامی انجام بدید تا ریشه ها آسیب نبینن. از آب خیلی گرم یا خنک استفاده نکنید که موجب شوک به گیاه میشه و ممکنه برای مدتی رشدش رو متوقف کنه. بعد از تمیز کردن ریشه ها، گیاه رو داخل ظرفی ترجیحا شیشه ای قرار بدید و تا ارتفاع سه چهارم ظرف رو با آب هم دمای محیط پر کنید. مزیت استفاده از ظرف شیشه ای این هست که مقدار آب قابل مشاهده هست و با کم شدن، میتونید آب اضافه کنید؛ همچنین رنگ آب رو میتونید ببینید و وقتی که رنگ آب به زردی رفت، تعویضش کنید.

این روش هم یکی از شیوه های نگهداری شمعدانی عطری هست که هم خیلی ساده بوده و هم احتمال بیماری و آفات در این روش کمتر هست.

جمع بندی

شمعدانی عطری به دلیل رایحه خوش و خواص دارویی و درمانی که داره، بسیار مورد توجه هست. از اونجایی که نحوه نگهداری شمعدانی عطری خیلی ساده هست، به راحتی میتونید این گیاه رو پرورش بدید و هم از زیباییش لذت ببرید و هم برای خوشبو کردن چای و دمنوش هاتون استفاده کنید.

همونطور که گفتیم با روش قلمه زدن میتونید این گیاه رو به تعداد دلخواه تکثیر کنید و در محل های مختلف قرار بدید که هم هوا رو تصفیه میکنه و هم خوشبو میکنه. به نظر شما کدوم نوع از شمعدانی عطری جذاب تره؟