سانسوریا از خانواده ساکولنت ها و یکی از گیاهان مقاوم و زیبایی ست که در انواع مختلفی وجود داره. سانسوریا بدون شک یکی از گیاهان زیبای آپارتمانی هست که افراد زیادی علاقمند به نگهداری از اون هستن. این گیاه جزو گیاهان آپارتمانی مقاوم به حساب میاد و شرایط نگهداری آسانی داره. برای همین است که افراد زیادی اون رو در لیست گیاهان آپارتمانی خود قرار میدن. در صورتی که به چند فاکتور اصلی برای نگهداری از این گیاه توجه بشه، می‌تونه برای مدت طولانی از اون در خانه یا محل کار نگهداری کرد.
پس اگه فکر می‌کنید وقت اون رسیده که گلدان سانسوریا خودتون رو تعویض کنید، اما اگه نمی‌دونید چطور این کار رو انجام بدید، تا پایان این مطلب از سایت گلت ما همراه باشید.
چه زمانی برای تعویض خاک و گلدان سانسوریا اقدام کنیم؟
شاید براتون این سوال پیش بیاد که بهترین زمان برای تعویض گلدان سانسوریا چه موقع هست؟ بهترین زمان برای این کار اواخر زمستان و شروع فصل بهار هست. دلیل آن هم اینه که بیشتر گیاهان در فصول سرد رشد زیادی ندارن و در این زمان با تعویض گلدان دچار شوک نمی‌شن. با این حال هر زمانی که احساس کردید با تعویض گلدان سانسوریا رشد آن بهتر می‌شه، بهتر هست این کار رو انجام دهید. زمانی که ریشه‌های سانسوریا رشد زیادی می‌کنن و از زیر گلدان شروع به خارج شدن می‌کنن، بهترین زمان تعویض گلدان اون خواهد بود. برای همین بهتر هست هر از گاهی ریشه‌های گیاه و انتهای گلدان رو بررسی کنید تا از زمان مناسب تعویض گلدان و خاک مطلع بشید.
نکته بسیار مهم: یکی از فاکتورهایی که در نگهداری از سانسوریا اهمیت داره، زمان تعویض خاک و روش مناسب تعویض گلدان هست. که به پاجوش زدن و رشد عالی گیاه کمک خیلی زیادی خواهد کرد.
مراحل تعویض گلدان سانسوریا:
- بررسی گیاه قبل از تعویض گلدان سانسوریا
- انتخاب گلدان متناسب با سایز گیاه
- انتخاب خاک با زهکشی بالا
- آبیاری گلدان قدیمی
- خارج کردن گیاه از داخل گلدان
- بالا بردن زهکشی گلدان با سوراخ کردن کف گلدان و ریختن سنگریزه
- قرار دادن گیاه در گلدان جدید
مرحله اول : بررسی گیاه قبل از تعویض گلدان
سانسوریایی که می‌خواید گلدان آن را تعویض‌کنید باید سالم باشد یعنی بدون برگهای زرد و آفت و بیماری بوده و برگهای سبز پررنگ داشته باشه چون فقط گیاهان سالم می‌تونن گلدان جدید رو بپذیرند و با شرایط جدید خودشون رو سازگار کنن. در نتیجه اگه موقع تعویض گلدان سانسوریا خود متوجه بیمار بودن اون شدید، ابتدا سراغ درمان بیماری آن رفته و سپس برای تعویض گلدان آن اقدام کنید. حتما آبیاری قبل از تعویض گلدان سانسوریا رو با قارچ کش انجام دهید تا اگه بیماری قارچی در ریشه وجود داشته باشه از بین بره.
مرحله ۲ : انتخاب گلدان مناسب برای گیاه
گلدانی رو انتخاب کنید که زهکشی خوبی داشته باشه. از آن‌جایی‌که ریشه‌ی سانسوریا به خیس‌ماندن خیلی حساس هست و زود از بین می‌ره، (پیشنهاد میکنیم از گلدان های استوانه ای استفاده نکیند و اگه تمایل دارید که از این مدل گلدان ها استفاده کنید کف گلدان به اندازه ۱/۳ سنگ ریزه بریزید و یا یک گلدان پلاستیکی قرار دهید تا زهکشی بالا بره) لازم هست موقع خرید گلدان سانسوریا، گلدانی رو انتخاب کنید که رطوبت رو به‌سرعت از خود خارج کنه؛ به‌این‌منظور گلدان‌های سفالی انتخاب‌هایی عالی هستن، اگه گیاه شما خارج از خانه قرار داره به هیچ وجه از گلدان فلزی استفاده نکنید. ضمن اینکه کف گلدان هم باید یک یا چند سوراخ داشته باشه تا آب اضافی به‌راحتی از آن خارج بشه.
مرحله ۳ : انتخاب خاک مناسب برای تعویض گلدان سانسوریا
به‌طورکلی خاکی برای سانسوریا مناسب هست که رطوبت اضافی رو در خودش نگه نداره و آب رو به خوبی از خودش عبور دهید که در ادامه به بررسی ویژگی های خاک مناسب سانسوریا می پردازیم. پیشنهادی یک خاک ترکیبی از خاک گلدان و خاک مخصوص کاکتوس است.
ویژگی‌های خاک گیاه سانسوریا
خاک تمام گیاهان آپارتمانی پس از مدتی به دلیل آبیاری زیاد، املاح و مواد مغذی خود رو از دست می‌دهد. برای همین گیاه دیگر رشد اولیه رو نداشته و مواد مغذی برای رشد رو دریافت نخواهد کرد. در این زمان نیاز هست تا خاک گلدان رو با یک خاک جدید جایگزین کرد. بسته به نوع گیاه آپارتمانی، باید از یک خاک مناسب برای گیاه استفاده کرد. اگه از گیاه سانسوریا نگهداری می‌کنید و قصد تعویض خاک آن رو دارید، باید به چند نکته در این رابطه توجه داشته باشید:
خاک با زهکشی مناسب
منظور از خاک با زهکشی مناسب این هست که آب بتونه به خوبی از درون خاک جریان پیدا کنه و بخش اضافی اون از ته گلدان خارج بشه. در صورتی که خاک گیاه سانسوریا از زهکشی خوبی برخوردار نباشه، آب مدت زیادی درون خاک جمع شده و خاک خیس می‌مونه. همین امر سبب پوسیدگی ریشه گیاه و در نهایت نابودی آن خواهد شد.
خاک سبک
منظور از سبک بودن خاک این نیست که ریشه‌ها بتونن به راحتی درون اون رشد کنن. برخی از خاک‌ها به قدری سنگین هستن که باعث عدم رشد ریشه و جریان آب درونشان می‌شن. برای همین برای گیاه سانسوریا باید یک خاک سبک در نظر بگیرید تا شرایط رشد آن به خوبی فراهم بشه.
توجه به PH خاک
هر گیاهی نیاز به خاک با PH مناسب داره. از آنجایی که گیاه سانسوریا به خاک با ویژگی اسیدی تا خنثی نیاز داره، بهتر هست PH آن بین ۴.۵ تا ۷ باشه. مقدار ۷ نشان‌دهنده خنثی بودن خاک هست و هر چقدر این عدد به ۰ نزدیک بشه، یعنی خاک خاصیت اسیدی بیشتری داره. برای همین هنگام خرید خاک گیاه سانسوریا حتما به این مسئله توجه داشته باشید و یک خاک با PH مناسب برای اون خریداری کنید.
بهترین خاک برای گیاه سانسوریا
حال که با ویژگی‌های خاک گیاه سانسوریا آشنا شدید، بهتر هست بهترین خاک برای این گیاه آپارتمانی زیبا رو بشناسید. برخی از افراد از خاک آماده برای گیاه سانسوریا استفاده می‌کنن و اون رو به صورت بسته‌ای از فروشگاه خریداری می‌نمایند. اما ترکیب برخی از خاک‌ها با یکدیگر، بهترین تاثیر را برای رشد گیاه سانسوریا خواهد داشت.
ترکیب خاک‌های رس، ماسه، ورمی کمپوست، شن و کودهای حیوانی یکی از بهترین ترکیب خاک برای گیاه سانسوریا است. همچنین می‌توان برای این گیاه آپارتمانی از ترکیب خاکبرگ به همراه مقداری خاک لومی استفاده کرد. ترکیب خاک برگ، خاک باغچه، ورمی کمپوست، زغال و ماسه نیز یک ترکیب مناسب برای گیاه سانسوریا خواهد بود. در صورتی که این ترکیبات در دسترستان نبود، می‌توانید از ترکیبات دیگری مانند خاک برگ، پرلیت و خاک باغچه استفاده کنید.
مرحله ۴: گیاه خود را آبیاری کنید
قبل از تعویض گلدان بهتر هست گیاه خود رو آبیاری کنید تا سانسوریا به راحتی از گلدان خارج بشه.
مرحله ۵ : گیاه را از گلدان خارج کنید
اگه گلدان پلاستیکی دارید از اطراف گلدان با دست فشار دهید و سپس گیاه رو از گلدان خارج کنید، برای سایر گلدان ها هم بهتر هست قسمتی از خاک رو که به گلدان جسبیده با سیخ یا هر وسیله ای جدا کنید تا گیاه به راحتی از گلدان خارج بشه.
مرحله ۶ : ایجاد زهکشی در گلدان جدید
ابتدا چندین سوراخ در کف گلدان ایجاد کنید تا زهکشی گلدان بالا بره و سپس کف گلدان سنگریزه بریزید و بعد مقداری خاک. با این کار زهکشی گلدان چندین برابر خواهد شد.
مرحله ۷ : قرار دادن گیاه در گلدان جدید
بعد از مراحل بالا به گلدان خاک اضافه کنید تا جایی که وقتی گیاه رو روی خاک قرار می‌دهید، انتقای ساقه اصلی آن بیرون از گلدان باشه. حال گیاه رو وسط گلدان بگذارید و دور اون رو پر از خاک کنید. به اندازه‌ای خاک بریزید که گیاه به طور کامل در گلدان عمودی بمونه و تکان نخوره. در نهایت گلدان رو به‌طور کامل آبیاری کرده و گیاه رو به محل قبلی خود یا محل جدیدی که شرایط نگهداری از سانسوریا رو داره، منتقل کنید.
بهترین فصل تعویض گلدان خاک سانسوریا چه موقع است؟
بهترین زمان برای انجام این کار، اواخر زمستان یا در نخستین روزهای آغاز بهار هست. گیاه در این زمان‌ها در حال سپری کردن رشد فعال خود نیست و در نتیجه دچار شوک نخواهد شد؛ بااین‌حال اگر احساس کردید تعویض گلدان ضروری ست، هر زمان از سال می‌تونید این کار رو انجام دهید. هنگامی که ریشه‌های سانسوریا شروع به رشد و خارج شدن از حفرات زهکشی زیر گلدان کردن، یعنی زمان تعویض گلدان فرا رسیده. دراین‌صورت اگه گیاه رو آبیاری کنید، آب سریعا از گلدان خارج می‌شه و اصلا در خاک نمی‌مونه.
برای اطلاع از اینکه زمان تعویض گلدان فرارسیده یا نه زیر گلدان رو بگیرید و آن را به‌آرامی برگردانید، حال به‌دقت نگاه کنید، آیا ریشه‌ها در حال پراکنده کردن خود از زیر گلدان هستن؟ آیا به نظر می‌رسه که گیاه در گلدان گیر افتاده یا به‌راحتی خارج نمی‌شه؟ اگه در گلدان گیر کرده، حتما باید آن را به گلدانی بزرگتر منتقل کنید. سانسوریا از متراکم شدن ریشه خود در گلدان لذت می‌بره، اما اگر تمام حجم گلدان از ریشه آن پر شده باشه رشد خوبی نخواهد داشت. پس اگه علائم بالا رو در گیاه مشاهده کردید، خاک و گلدان اون رو عوض کنید.
نشانه های زمان تعویض گلدان سانسوریا چیست؟
خروج ریشه‌ها از گلدان و حفرات زه کشی آن بهترین نشانه برای فرا رسیدن زمان تعویض گلدان هست. این اتفاق یعنی گیاه از کمبود فضا رنج می‌بره. فرقی هم نمی‌کنه که چه نوعی از سانسوریا را نگهداری می‌کنید. این نشانه برای انواع این گیاه صادق هست.
علاوه‌بر ریشه‌ها برآمدگی محدبی شکل بدنه گلدان نیز بیانگر کم بودن فضاست، البته در گلدان‌های پلاستیکی، گلدان‌های پلاستیکی سریعا این برآمدگی رو در بدنه خود ظاهر می‌کنن و این یعنی ریشه دیگر فضایی برای رشد نداره. اما اگر گلدان سانسوریای شما سفالی هست، تنها راه چک کردن ریشه، شکستن گلدان هست. متاسفانه گلدان دیگر قابل استفاده نخواهد بود، اما لازم هست که این کار رو هر از گاهی انجام دهید. به‌عنوان آخرین نشانه برای تعویض گلدان سانسوریا باید بگوییم که خشک شدن سریع گیاه نیز از دیگر نشانه‌های تعویض گلدان هست.
درنظر داشته باشید که شلوغ و متراکم شدن گلدان، گیاه رو دچار پریشانی و سختی می‌کنه. در این صورت رشد گیاه متوقف شده و برگ‌ها نیز کوتاه‌تر می‌شن. این اتفاق به علت عدم توانایی ریشه در دریافت رطوبت و مواد مغذی از خاک رخ می‌ده.
علت زرد شدن برگهای سانسوریا چیست؟
دلایل زرد شدن برگهای سانسوریا همه به عوامل محیطی باز می‌گرده. سانسوریا در طبیعت، گیاهی گرمسیری ست. بنابراین دماهای بسیار پایین و یخ زدگی می‌تونه بخشی یا تمام برگهای اون رو نابود کنه. این اتفاق هم در خارج از خانه و هم در محیطی داخلی خانه رخ می‌ده. اگه گیاه در نزدیکی دستگاه سرمایشی یا کنار پنجره‌ای با باد سرد باشه، دچار شوک دمایی خواهد شد. آب نیز یک فاکتور بسیار مهم هست. کمبود آب گیاه را خشک کرده و برگ‌ها را زردرنگ می‌کنه. گفتنی ست زرد شدن برگ‌ها در اثر کم آبی از نوک آنها شروع می‌شه.
درمقابل آبیاری بیش‌ازحد نیز پوسیدگی ریشه رو به دنبال خواهد داشت. در این حالت ریشه مورد هجوم قارچ‌ها قرار گرفته و گیاه به مرور زمان از بین خواهد رفت. در این حالت زرد شدن برگ‌ها از اولین علائم این اتفاق هستند.
در حقیقت، این اصلی‌ترین دلیل تضعیف و مرگ گیاهان سانسوریا است. به‌طورکلی برای جلوگیری از زرد شدن برگهای سانسوریا در اثر مشکلات آبیاری، باید آبیاری گیاه رو اصلاح کنید؛ به‌طوری‌که در طول فصول رشد تنها زمانی سانسوریا خود آبیاری کنید که خاک آن هنگام لمس کردن کاملا خشک باشه. در زمستان نیز ماهی یکبار آبیاری برای آن کافی خواهد بود.
علت متورم و بد بو شدن برگهای سانسوریا چیست؟
محتمل‌ترین علت، فاسد شدن ریشه گیاه هست. این اتفاق معمولا در اثر آبیاری بیش‌ازحد گیاه رخ می‌ده. سانسوریا از مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی ست و برای داشتن حیاتی سالم، تنها به مقدار کمی آب نیاز داره. همین نیاز کم آن به آب، سبب شده تا تخمین آب کافی برایش امری دشوار به حساب بیاد. در صورت ظاهر شدن این نشانه‌ها نگران نشید، زیرا گیاه قابل درمان هست. برای درمان سانسوریا رو از گلدان خارج کرده و تمام خاک اطراف اون رو در سینک بشویید.
حال که ریشه نمایان شد، تمام بخش‌های فاسد شده اون رو با یک قیچی تیز و استریل شده ببرید. همچنین درنظر داشته باشید که برش‌ها باید به گونه‌ای باشه که در نهایت فقط بخش‌های سالم ریشه باقی بمونه. درغیراین‌صورت پوسیدگی مجدد رخ خواهد داد. بعد از برش ریشه‌های فاسد شده یک شب گیاه رو خارج از خاک قرار دهید تا گیاه بخش‌های برش خورده و محل زخم‌های خود رو ترمیم کنه. درنهایت گلدان را با خاک تازه پر کرده و هر غلاف سانسوریا رو به‌آرامی در گلدان قرار دهید، طوری که به صورت قائم بمونه. برای ۶ هفته خاک رو پیوسته مرطوب نگه دارید و شاهد بازیابی سلامت گیاه خود باشید!
آیا لازم است پس از تعویض گلدان آن را آبیاری کنیم؟
در مورد سانسوریا بهتر هست کمی صبر کنید. درنتیجه پس از تعویض گلدان گیاه، ابتدا باید اجازه دهید تا سانسوریا در خاک جدید مستقر شده و با آن تطبیق پیدا کنه. بنابراین نیازی نیست آن را سریعا آبیاری کنید.
بهترین حالت این هست که پس از گذشت یک الی دو روز از تعویض گلدان، مجدد آبیاری گیاه رو از سر بگیرید. فراموش نکنید سانسوریا نسبت به آبیاری بیش‌ازحد بسیار حساس بوده و در صورت غرقاب شدن، مستعد ابتلا به بیماری‌های قارچی مختلف خواهد بود. علاوه‌براین، آبیاری بیش‌ازحد سانسوریا منجر به پوسیدگی ریشه آن نیز خواهد شد. درنتیجه پس از نخستین آبیاری گیاه در گلدان جدید، اجازه دهید خاک کاملا خشک شود و سپس گیاه را آبیاری کنید.
چگونه رطوبت هوای اطراف سانسوریا را افزیاش دهیم؟
در طول روز، کمترین دمای قابل تحمل برای سانسوریا ۱۵ و بیشترین دما ۲۶ درجه سانتی‌گراد هست. در موقعیت‌هایی که نور طبیعی خورشید وجود نداره، مثلا شب‌ها، کمترین دمای قابل تحمل برای سانسوریا ۱۲ و بیشترین دما نیز ۲۱ درجه سانتی‌گراد هست. با حفظ کردن این بازه دمایی در محل نگهداری سانسوریا، به‌طور طبیعی نیاز آن به رطوبت نیز تامین خواهد شد. توجه داشته باشید که برای افزایش رطوبت سانسوریا هرگز سراغ اسپری کردن آب به برگ‌هایش نرید. چون به‌دلیل حساسیت این گیاه به آبیاری بیش از حد، می‌تواند سریعا سبب مرگ آن شود. علت این موضوع است که برگهای سانسوریا به‌طورطبیعی همیشه میل به خشک شدن دارند. با اسپری کردن آب به برگهای گیاه، برگ‌ها خیس و مرطوب شده و پوسیده و فاسد می‌شوند. اگر محیط کار یا زندگی شما میزان رطوبت کافی برای رشد گیاهان را ندارد، به‌جای اسپری کردن آنب از دستگاه‌های مرطوب کننده هوا استفاده کنید. ضمن اینکه قرار دادن گلدان گیاهان در کنار هم نیز راهی برای افزایش رطوبت محیط است و کارآمد خواهد بود.
سخن پایانی
سانسوریا از جمله گیاهان زیبای آپارتمانی بوده که از شرایط نگهداری آسانی برخوردار هست. به دلیل زیبایی و مقاومت خوب این گیاه، افراد زیادی علاقمند به نگهداری از آن هستن. برای نگهداری از گیاه سانسوریا در خانه یا محیط کار، باید به چند فاکتور مهم توجه داشت. یکی از این فاکتورها، استفاده از خاک و گلدان مناسب برای گیاه سانسوریا هست.
از آنجایی که خاک گیاهان پس از مدتی مواد مغذی خود رو از دست میدن، باید آنها را با یک خاک جدید جایگزین کرد. خاکی که برای گیاه سانسوریا استفاده می‌شه، باید از زهکشی مناسب برخوردار بوده و سبک باشه. در کنار تعویض خاک، می‌توان اقدام به تعویض گلدان سانسوریا نیز کرد. زمانی که رشد گیاه بیشتر شده و ریشه‌های آن دیگر فضای کافی برای رشد نداشته باشن، بهترین زمان برای تعویض گلدان سانسوریا خواهد بود. بهتر هست از گلدانی برای سانسوریا استفاده کنید که رطوبت خاک رو به خوبی دفع کنه و فضای کافی جهت رشد ریشه‌های گیاه رو داشته باشه.
