گل پندانوس از گیاهان همیشه سبز بوده و با اسم برگ خنجری هم شناخته میشه. اسم علمی این گیاه veitchii Pandanus بوده و متغلق به خانواده Pandanaceae هست. سواحل زیبای اقیانوس آرام یعنی خلیج پانویی، مناطق ماداگاسکار و روموریس زیستگاه اصلی این گیاهه ولی در قسمت هایی از آسیا و آفریقا هم میتونید این گیاه زیبا رو پیدا کنید.
گل پندانوس با توجه به زیستگاه اولیه اش شرایط محیطی گرمسیری و نیمه گرمسیری رو ترجیح میده. این گیاه سرعت رشد پایینی داره و گزینه مناسبی برای نگهداری در فضاهای کوچک و آپارتمان به شمار میره.
معرفی گل پاندانوس
گل پاندانوس ظاهری شبیه به گل گندمی داره. میوه هایی که این گیاه تولید میکنه، ظاهری شبیه کاج داره و خوراکی هست. برگ های پاندانوس خیلی شبیه به شمشیر یا خنجر بوده و حالت کشیده و دراز دارن. بروی برگ ها رگبرگ های موازی به چشم میخوره و لبه برگ ها به صورت دندانه ای و تیغ و دار هستن. خطوط و رگ برگ ها در نوع ابلق این گیاه بیشتر دیده میشه و رنگ سفید یا کرمی دارن. با گذشت زمان و بالارفتن سن گیاه، ساقه چوبی میشه و ریشه های هوایی روی گونه های مسن دیده میشه که به هیچ وجه نباید این ریشه ها رو قطع کنید. برگ ها هم به صورت به هم چسبیده و به تعداد سه الی چهار تایی در اطراف ساقه رشد میکنن.
عنوان | توضیحات |
---|---|
نام گیاه | پاندانوس (Pandanus veitchii) – معروف به برگ خنجری |
خانواده گیاهی | Pandanaceae |
زیستگاه اصلی | سواحل اقیانوس آرام، ماداگاسکار، روموریس، بخشهایی از آسیا و آفریقا |
شرایط محیطی | گرمسیری و نیمهگرمسیری، مقاوم در برابر کمآبی و نور کم |
سرعت رشد | کند رشد – مناسب برای فضاهای کوچک و آپارتمانی |
شکل برگها | کشیده، خنجری، با لبه دندانهای و رگبرگهای موازی |
خاصیت درمانی | تسکین درد، کمک به درمان زخم، درمان آبله و خفقان، نشاط آور |
تفاوت با گل گندمی | برگهای ضخیمتر با خارهای سفید ریز، مقاومتر، رشد کندتر |
نیاز به نور | نور زیاد و فیلتر شده، برخی گونهها در نیمسایه هم رشد میکنند |
خاک مناسب | مخلوط خاک برگ + ماسه + خاک باغچه + کمپوست و پرلیت |
کوددهی | NPK با نیتروژن پایین مثل ۶-۳-۱۸ یا ۸-۲-۱۰، بهار و تابستان |
روش تکثیر | پاجوش (روش آسانتر) و کاشت بذر |
آفات رایج | کنه تار عنکبوتی، شپشک آردآلود، شتهها، حشرات فلسدار |
گونههای معروف | پاندانوس ابلق، پاندانوس سبز، پاندانوس پاکوتاه |
خواص گل پندانوس
گل پندانوس علاوه بر ظاهر زیبا و دلفریبش، خواص زیادی داره که به چند موردش اشاره میکنیم:
-
تسکین درد
استفاده از گیاه پندانوس به صورت دمنوش، خاصیت درمانی مثل منداب داره و میتونه تسکین دهنده درد باشه.
-
درمان زخم ها
گرد گیاه پندانوس سرعت بهبود زخم رو بیشتر میکنه. فقط کافیه مقداری از گرد رو روی زخم بپاشید. به طور کلی خاصیت گیاه پندانوس بسیار شبیه به چای کوهیه.
-
درمان آبله
برای درمان آبله دمنوش گل پندانوس فوق العاده عمل میکنه و خیلی سریع این بیماری رو درمان میکنه. گیاه پندانوس همچنین در از بین بردن خفقان، درمان بیماری سرخچه، از بین بردن لک و پیس موثره و خاصیت نشاط آور داره.
تفاوت پاندانوس و گل گندمی
گیاه پاندانوس خیلی شبیه گل گندمی هستش و در نگاه اول ممکنه اینا ر با هم اشتباه بگیرید، اما این دو گیاه کاملا با هم متفاوتند. برگ های گل پاندانوس در در قسمت لبه ها و پشت برگ ها خار های سفید رنگ ریزی داره که با لمس کردن میتونید وجودشون رو حس کنید. همچنین یک رگبرگ برجسته سفید رنگ در پشت این برگ ها دیده میشه. یکی دیگه از تفاوت های این دو گیاه، براق بودن و ضخامت بیشتر برگ های پاندانوس هست که باعث میشه برگ ها به راحتی شکسته نشن. در حالیکه گیاه گندمی هیچکدام از این ویژگی ها رو نداره.
پاندانوس خیلی مقاوم تر از گل گندمیه؛ گل گندمی در شذایط کم آبی و کم نوری، رشدش ضعیف یا حتی متوقف میشه در حالیکه پاندانوس در این شرایط به رشد خودش ادامه میده و سبز میمونه. به طور کلی میشه گفت نگهداری پاندانوس بسیار راحت تر از گل گندمیه اما رشد پاندانوس خیلی کند تره.
شرایط محیطی نگهداری پاندانوس
نگهداری پاندانوس اصلا کار سختی نیست و به راحتی میتونید از این گیاه زیبا نگهداری کنید و پرورشش بدید. اما پاندانوس هم مثل هر گیاه دیگه ای شرایط نگهداری خاص خودش رو داره، در ادامه این شرایط رو براتون توضیح میدیم.
آبیاری پندانوس
پندانوس در بهار و تابستان که فصل رشد هست، به آب و رطوبت زیادی نیاز داره. زمانیکه سطح خاک شروع به خشک شدن کرد، گیاه رو آبیاری کنید. از آب ولرم استفاده کنید تا شوک به گیاه وارد نشه. در فصل پاییز و زمستان که دما پایینه، آبیاری رو به حداقل برسونید و اجازه بدید خاک تا عمق حدودا ۵ سانتی متری خشک بشه و بعد آبیاری کنید.
نکته ای که در نگهداری پندوناس باید رعایت کنید این است که با وجود علاقه زیاد این گیاه به رطوبت و آب، نباید در آبیاری افراط بشه چون منجر به پوسیدگی ریشه میشه. همچنین اگر شاهد مشاهده پژمردگی برگ ها بودید، به احتمال زیاد گیاه با تنش خشکی روبه رو شده و با آبیاری منظم به حالت قبل برمیگرده.
نور گیاه پندانوس
گل پندانوس به نور زیادی احتیاج داره و نور کامل و مستقیم آفتاب براش مفیده. البته از قراردنش در معرض نور شدید، مثل نور پشت پنجره شمالی در فصل تابستون، خودداری کنید که باعث سوختگی برگ هاش میشه. گونه های مختلف پندانوس به میزان نور متفاوتی نیاز دارن، بعضی از گونه هارو میشه در محیط نیم سایه هم نگهداری کرد. میتونید برای تامین نور مورد نیاز از نور مصنوعی لامپ های فلورسنت استفاده کنید.
خاک مناسب نگهداری پندانوس
مناسب ترین خاک برای کاشت و نگهداری گیاه پندانوس، خاکی هست که ظرفیت نگهداری مقدار مناسبی از رطوبت رو داشته باشه و دارای زهکشی خوبی باشه که رطوبت اضافی ازش خارج بشه. این ترکیب خاک رو میتونید با مخلوط یک سوم خاک برگ، یک سوم ماسه شسته شده و یک سوم خاک باغچه به همراه کمی کمپوست و پرلیت تهیه کنید.
تعویض گلدان گیاه پندانوس
گل پندانوس به تعویض مکرر گلدان نیازی نداره و با این کار باعث زرد شدن و پژمردگی گیاه میشوید. هر چند سال یکبار، زمانی که دیدید ریشه ها از گلدان بیرون زده، اقدام به تعویض گلدان کنید. اما سالانه مقداری از خاک سطحی گلدان رو با خاک جدید جایگزین کنید تا نیاز غذایی گیاه تامین بشه.
کوددهی گل پندانوس
پندانوس از گیاهانی هست که برای رشد بهترش به مواد مغذی زیادی احتیاج داره و حتما باید کوددهی بشه. کودی برای این گیاه مناسب است که نیتروژن پایینی داشته و به صورت گرانوله یا مایع باشد، مثل NPK 6-3-18 و ۸-۲-۱۰ برای پندانوس فوق العادس.
کوددهی این گیاه به این صورته که در ابتدای فصل رشد، یعنی بهار، مقداری کود گرانوله یا پودری رو روی سطح خاک گلدان میریزید تا با هر بار آبیاری مقداری از آن حل شده و جذب گیاه بشه. نکته مهم در مورد کوددهی گیاه پندانوس، این هست که به هیچ وجه نباید گیاه رو با کود هایی که دز بالایی دارن، کوددهی کنید؛ چون خیلی سریع باعث سوختگی برگ هاش میشه. شما می تونید برای خرید کود کشاورزی و کود برای گیاهان آپارتمانی از طریق فروشگاه گلت اقدام به خرید بکنید.
انواع گل پندانوس
به طور کلی بیش از ۶۰۰ گونه مختلف از گیاه پندانوس در سراسر جهان کشف شده. سه گونه پاندانوس ابلق، پاندانوس سبز و پاندانوس پاکوتاه شهرت بیشتری دارن و اکثرا این سه گونه به عنوان گیاه آپارتمانی پرورش داده میشه. گونه های دیگه علیرغم زیبایی ظاهری طرفدارن چندانی ندارن.
روش های تکثیر گل پندانوس
از اونجایی که گل پندانوس یک گیاه فوق العاده زیباست و خاصیت درمانی داره، بسیاری از افراد علاقمند به تکثیر این گیاه زیبا هستن.
گیاه پندانوس رو به دو روش کاشت بذر و پاجوش میتونید تکثیر کنید. معمولا از روش پاجوش این گیاه رو تکثیر میکنن. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید…
- باید با دقت بالایی پاجوش ها رو از گیاه اصلی جدا کنید.
- در گلدان های جداگانه بکارید.
- تا زمان رشد جوانه های جدید، در محلی گرم و با رطوبت بالا قرار بدید و مرتبا آبیاری کنید.
افات و بیماری های گل پندانوس
از رایج ترین بیماری های گیاه پندانوس، کنه های عنکبوتی، حشرات فلس دارف شته ها و شپشک های آردالود هستن که در اثر نامناسب بودن شرایط نگهداری پندانوس ایجاد میشن. خطرناک ترین آفت این گیاه، کنه تار عنکبوتی هست که به شدت گیاه رو ضعیف میکنه. برای از بین بردن این آفت به روش خانگی، ابتدا برگ ها رو با آبون صابون شستشو بدید و سپس خشک کنید یا از سم مناسب استفاده کنید. با خرید سم کشاورزی یا سم برای گیاهان آپارتمانی می تونید این بیماری ها رو از بین ببرید.
سوالات رایج در نگهداری پاندانوس
۱. گیاه پاندانوس چند گونه دارد؟
نزدیک به ۶۰۰ گونه از این گیاه شناسایی شده ولی سه نوع ابلق، سبز و پاکوتاه طرفداران زیادی داره.
۲. آیا گیاه پاندانوس همان گیاه گندمی است؟
خیر؛ با اینکه گل پاندانوس و گندمی بسیار شبیه هم هستن، از دو گونه مختلف هستن و کاملا با هم متفاوتن. همینطور شرایط نگهداری متفاوتی از هم دارن. نگهداری از گیاه پندانوس بسیار ساده تره.
۳. برای پرورش گیاه پاندانوس چه عوامل محیطی را باید تامین کنیم؟
مهم ترین عامل در نگهداری و پرورش گل پندانوس، تامین آب و نور مورد نیاز این گیاه هست. این گیاه به تغییر دما مقاومه و رطوبت نسبتا بالایی رو ترجیح میده. با تامین این دو عامل آب و نور مورد نیاز گیاه رشد فوق العاده ای خواهد داشت و طراوت و شادابیش هم حفظ میشه.
۴. آیا پاندانوس به هرس مداوم نیاز دارد؟
خیر. پاندانوس به هرس به هرس سالانه نیاز نداره. فقط کافیه برگ های مسن و زرد شده رو از گیاه جدا کنید تا انرژی گیاه به هدر نره و صرف رشد برگ های جدید بشه.
۵. پاندانوس دچار چه بیماری هایی می شود؟
با اینکه پاندانوس گیاه نسبتا مقاومیه ولی ممکنه به بیماری ها و آفاتی دچار بشه. رایج ترین آفات گیاه پاندانوس انواع حشرات مثل کنه های تار عنکبوتی و عنکبوت قرمز هست. از بیماری های رایج این گیاه میتونیم به چروکیدگی برگ ها، پوسیدگی ریشه و نرم و آبکی شدن ساقه اشاره کرد.
جمع بندی
اگه به دنبال یک گیاه خاص و زیبا برای دکوراسین منزلتون هستید، بی شک پندانوس یکی از بهترین گزینه هاست که زیبایی فوق العاده داره و فضا رو چشم نواز تر میکنه؛ همچنین نگهداری پندانوس خیلی ساده تر از چیزیه که فکر میکنید! فقط کافیه گیاه رو در یک محیط پر نور قرار بدید و منظم آبیاریش کنید.