گل پامچال | انواع مختلف و نکات نگهداری برای طراوت همیشگی

گل پامچال با نام علمی Primula vulgaris متعلق به  خانواده Primulaceae  بوده که با استفاده از لقاح مصنوعی حدودا ۴۰۰ الی ۵۰۰ گونه مختلف ازش به وجود اومده و امروزه در بسیاری از مناطق یافت میشه. در کشور ما ۶ گونه علفی و زود رس بهاره به اسم های پامچال هفت رنگ، لرستانی، الوان و … وجود داره. گل پامچال با رنگ های جادویی که داره، نگاه هر بیننده ای رو به خودش جلب میکنه. اگه دوست دارید این گیاه زیبا رو پرورش بدید، همراهون باشد تا با شرایط نگهداری گل پامچال آشنا بشید.

مشخصات ظاهری گل پامچال

گل پامچال از گیاهان زود رسه و انواع مختلف بهاره و چند ساله داره؛ اکثر گونه هایی که در بازار به فروش میرسه، یک ساله هستن. این گیاه برگ های گرد یا تخم مرغی سبز رنگ کرک دار، داره و گل ها به صورت تکی، فشرده و درشت در وسط برگ ها ظاهر میشن و طیف رنگی متنوعی از زرد، قرمز، آبی، سفید، ارغوانی، نارنجی و… رو شامل میشه. این گیاه رایحه خوشی داره و باعث دلنشین شدن فضا میشه.

شرایط نگهداری گل پامچال

گل پامچال به رسیدگی و توجه زیادی نیاز داره و کم توجهی به این گیاه باعث کم شدن رشد و از بین رفتن گل هاش میشه.

نور مناسب گل پامچال

پامچال به نور زیادی نیاز نداره و نور ملایم و روشن برای این گیاه مفیده. به هیچ وجه اجازه ندید نور شدید و مستقیم به این گیاه بتابه، چون باعث آسیب رسیدن به گل ها و نوک سوزی برگ ها میشه. گل پامچال در محیط های نیم سایه بهترین رشد رو داره، پس اگه این گیاه رو در فضای آزاد و باغچه کاشتید، حتما از سایبان استفاده کنید.

آبیاری گل پامچال

آبیاری به موقع و به اندازه برای گل پامچال خیلی مهمه. اگه اصولی این گیاه رو آبیاری کنید میتونید شاهد رشد سالم و سریعتر گیاه باشید. به هیچ وجه اجازه ندید خاک گیاه خشک بشه، هر چند روز یک بار گیاه رو آبیاری کنید تا حدی که خاک نم دار بشه؛ خاک رو کامل خیس نکنید چون باعث ایجاد بیماری میشه. اگه خاک گیاه خشک بشه بهش شوک وارد میشه  برگ هاش زرد میشه و گل هاش پژمرده میشه. موقع آبیاری گل پامچال از آب هم دمای محیط استفاده کنید.

دما و رطوبت مورد نیاز گل پامچال

دمای مورد نیاز بستگی به محل نگهداری گیاه داره، در فضای آزاد مناسب ترین دما ۲۰ درجه سانتی گراد هست ولی در محیط آپارتمان در دمای ۱۰ تا ۲۰ درجه رشد خوبی خواهد داشت. گل پامچال به دمای کمتر از ۱۰ درجه حساسه و ممکنه آسیب ببینه.

گل پامچال به رطوبت بالایی احتیاج نداره و رطوبت محیط براش کافیه. اگه محل زندگی شما آب و هوای خشکی داره، هر چند روز یکبار گیاه رو غبار پاشی کنید.

خاک مناسب نگهداری گل پامچال

گل پامچال به خاک سبک با قابلیت جذب رطوبت بالا نیاز داره و این از خصلت جنگلی بودن این گیاهه. خاک باید سرشار از مواد مغذی باشه و زهکشی مناسبی داشته باشه. اگر چه گل پامچال رطوبت زیاد رو دوست داره اما خاک کاملا خیس برای گیاه خوشایند نیست.  به استثنای پامچال ژاپنی و پامچال دندانه دار که در خاک های خیس میتونن رشد کنن. ترکیب مساوی از پرلیت، پیت ماس و کوکوپیت گزینه مناسبی برای کاشت گل پامچال هست که تخلخل خوبه داره و به تهویه بهتر کمک میکنه.

کوددهی گل پامچال

گل پامچال به کوددهی منظمی نیاز داره؛ اگه رگه های نازک خشک شدگی روی برگ ها مشاهده کردید، نشانه کمبود مواد مغذی هست که اگه سریعتر تامینش نکنید، رگه ها بزرگتر شده و کل برگ ها رو فرا میگیرن. همینطور رشد ضعیف و ریزش برگ ها هم میتونن علائم کمبود مواد مغذی باشن. از کود های مختلفی میتونید برای کوددهی گل پامچال استفاده کنید، انواع کود ان پ کا مخصوصا سه بیست تاثیر فوق العاده ای روی رشد این گیاه داره. با خرید کود می تونید در فصل رشد یعنی بهار و تابستان گیاه تون رو تغذیه کنید.

انواع گل پامچال

گل پامچال تنوع زیادی داره؛ دستکاری های ژنتیکی و تولید بذرهای هیبریدی گونه‌ های بیشتری هم به این گیاه اضافه کرده. گل‌های پامچال هفت رنگ مختلف داره. پامچال لرستانی رو می توان به عنوان گونه‌ بومی ایران معرفی کرد. برخی از گونه های گل پامچال میتونه تا ارتفاع ۱ متری رشد کنه. در ادامه چند مورد از رایج ترین گونه های گل پامپال رو بهتون معرفی میکنیم.

۱. گل پامچال دندانه دار

پامچال دندانه دار بومی هیمالیاست و گل های خوشه ای تولید میکنه. این گیاه نهایتا تا ارتفاع ۳۰ سانتی متری رشد میکنه. آبیاری منظم برای این گونه خیلی اهمیت داره و اصلا نمیتونه کم آبی رو تحمل کنه. پامچال دندانه دار رو میتونید در محیط های نیم سایه و خنک نگهداری کنید؛ نور زیاد و مستقیم باعث پژمردگی گل ها و نوک سوزی برگ هاش میشه.

۲. گل پامچال معمولی

پامچال معمولی بومی مناطق مرکزی و غرب اروپاست. این گیاه گل های زرد رنگ در فصل بهار تولید میکنه و به صورت وحشی رشد میکنه. از پامچال معمولی برای پیوند دادن به گونه های دیگه استفاده میکنن. این گونه از پامچال به نور ملایم و روشنی نیاز داره و روزانه چند ساعت باید بهش نور برسه. همینطور آبیاری رو منظم انجام بدید تا شاهد گیاهی سالم و قوی با گل های زیبا باشید.

۳. گل پامچال پریمولا پولی آنتا

پرطرفدار ترین و محبوب ترین گونه پامچال، پریمولا پولی آنتاست که گل های زیبا و درخشان داره. این گیاه هم از دسته پیوندی هاست و شرایط نگهداری ساده ای نسبت به گونه های دیگه داره. این گونه از پامچال رو بهتره منظم کوددهی کنید تا کمبود عناصر غذایی، زیبایی و جذابیت گل هاش رو کمتر نکنه.

۴. گل پامچال ژاپنی

پامچال ژاپنی به ملکه پامچال ها معروفه و تنوع رنگی بالایی از جمله صورتی، بنفش، سفید، قرمز و… داره. این گیاه اواخر فصل بهار تا اوایل فصل تابستان شروع به گلدهی میکنه و تا ارتفاع ۶۰ سانتی متر هم رشد داره. این گونه از پامچال کمی متفاوت تر از گونه های دیگه هست و میتونه در خاک های خیس به خوبی رشد کنه بدون اینکه آسیبی به ریشه هاش وارد بشه.

۵. پامچال کیسونا

پامچال کیسونا بومی ژاپنه ولی امروزه دیگه در این کشور یافت نمیشه. در فصل بهار گل های صورتی روی این گیاه ظاهر میشه و باعث جذابیت بیشتر گیاه میشه. پامچال کیسونا به خاک غنی از مواد مغذی و سبک نیاز داره. آبیاری منظم باعث طلانی تر شدن دور گلدهی این گیاه میشه.

۶. گل پامچال گاوزبان

پامچال گاوزبان بومی مناطق اروپا، شمال شرقی امریکا و آسیاست. در فصل رشد گل های خوشه ای و زیبایی به رنگ زرد روی گیاه ظاهر میشه. برای اینکه رشد این گونه بیشتر بشه، علاوه بر آبیاری منظم، در فواصل زمانی مناسب از کود مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید تا گیاهتون عمر طولانی تری داشته باشه.

نگهداری گل پامچال در آپارتمان

با کمی توجه میتونید این گیاه زیبا رو در خانه پروش بدید، کافیه در محیطی با دما و نور مناسب قرار بدید تا به اندازه کافی نور روشن دریافت کنه. همچنین آبیاریش باید منظم باشه؛ تنش خشکی باعث ریزش برگ های گیاه میشه و آبیاری بیش از حد هم پوسیدی ریشه و زرد شدن برگ ها رو در پی داره، بجز پامچال ژاپنی که خاک خیس رو ترجیح میده، بقیه گونه ها در خاک نمدار رشد خوبی دارن.

در نگهداری گل پامچال در خانه هر از گاهی گلدان رو بچرخونید چون نور گرایی داره و به سمت نور خم میشه و اگه جابه جا نشه، یک سمت بیشتر میکنه و سمت دیگه رشد ضعیفی خواهد داشت.

تکثیر گل پامچال

گل پامچال رو به سه روش کاشت بذر، تقسیم ریشه و پاجوش میتونید تکثیر کنید. در ادامه هر یک از این روش ها رو توضیح میدیم.

تکثیر گل پامچال با کاشت بذر

تکثیر گل پامچال با کاشت بذر چندان رایج نیست و احتمال موفقیت پایینی داره، به همین دلیل برای افراد مبتدی اصلا توصیه نمیشه. با این حال اگه مایل بودین گیاهتون رو از طریق کاشت بذر تکثر کنید، این مراحل رو طی کنید.

1. بذر باکیفیت از فروشگاه های معتبر تهیه کنید.
2. بذر ها رو به مدت چند ساعت در آب ولرم قرار بدید تا خیس بشن.
3. بذر ها رو در عمق ۱۲ سانتی متری گلدان بکارید و آبیاری کنید.
4. گلدان رو در محیطی با دمای مناسب قرار بدید و تا زمان جوانه زنی بذر، مرتب خاکش رو مرطوب کنید.

تکثیر گل پامچال به روش تقسیم ریشه

بهترین فصل برای تکثیر پامچال به این روش، فصل پاییز هست. با طی کردن این مراحل میتونید گیاهتون رو تکثیر کنید.

1. یک گیاه سالم و عاری از هر گونه آفت و بیماری رو انتخاب کنید و خاکش رو کاملا مرطوب کنید تا هنگام خروج از گلدان آسیبی به ریشه ها وارد نشه.
2. گیاه رو از گلدان خارج کنید و خاک اضافی رو از روی ریشه ها تمیز کنید.
3. با استفاده از چاقوی تیز و تمیز ریشه رو به تعداد دلخواه تقسیم کنید. قطعه های بزرگتر سریعتر رشد خواهند کرد.
4. گلدان مناسب برای کاشت قطعه های ریشه رو آماده کنید و با خاک مناسب (پرلیت+ کوکوپیت+ ماسه+ پیت ماس) پر کنید.
5. هر قطعه از ریشه رو داخل یک گلدان قرار بدید و آبیاری کنید تا خاک کاملا مرطوب بشه و تا زمان جوانه زنی گیاه، اجازه ندید خاکش خشک بشه و همیشه نم دار کنید.
6. گلدان رو در محیطی گرم و مرطوب قرار بدید. بعد از گذشت ۳ الی ۴ هفته شاهد رشد جوانه ها خواهید بود.

تکثیر پامچال با پاجوش

گیاه رو بررسی کنید و در صورت وجود پاجوش، با احتیاط کامل پاجوش رو از گیاه جدا کنید و در گلدانی با ترکیب خاکی مناسب بکارید و همانند یک گیاه بالغ ازش نگهداری کنید.

خواص درمانی گل پامچال

اکثر افراد گل پامچال رو برای ظاهر زیباش نگهداری میکنن، غافل از اینکه این گل علاوه بر ظاهر زیبا و دلفریبش، خواص درمانی زیادی داره. از خواص این گیاه میتونیم به درمان انگل روده اشاره کنیم. همچنین برگ های این گیاه درمان کننده زکام هست و میتونه ضدعفونی کننده باشه. دمنوش این گیاه درد میگرن رو تسکین میده و همینطور حالت تهوع را بهبود میبخشه. این گیاه رو برای درمان کوفتتگی به صورت کمپرس استفاده میکنن.

مشکلات و بیماری های رایج گل پامچال

این گیاه زیبا مقاومت خوبی در برابر بیماری داره و امکان بیمار شدنش خیلی کمه، با این حال باز ممکنه به بیماری دچار بشه؛ در ادامه چندتا از رایج ترین بیماری ها رو در نگهداری گل پامچال بیان میکنیم و می تونید با خرید سم و آفت کش بیماری های این گیاه رو تار و مار کنید.

۱. به وجود اومدن لکه های قهوه ای روی برگ ها

لکه های قهوه ای روی برگ ها به دلیل آبیاری گیاه با آب کلر داره، البته وجود لکه های قهوه ای یکی از علائم پوسیدگی ریشه هست که به دلیل آبیاری بیش از حد اتفاق میفته. اگه این اتفاق برای گیاهتون افتاد، برگ های لکه دار رو از گیاه جدا کنید و آبیاری رو تعدیل کنید. پس از گذشت مدت زمانی گیاه دوباره به حالت قبل برمیگرده.

۲. خشک شدن و سوختگی نوک برگ های گل پامچال

این عارضه از نوک برگ ها شروع میشه و اگه علتش رفع نشه، به تدریج کل برگ رو خشک میکنه؛ دلیلش قرارگرفتن طولانی مدت گل پامچال در مواجهه با نور مستقیم آفتاب مخصوصا در روز های گرم تابستونه. کمبود مواد غذایی و وجود آفات هم میتونن دلیلش باشن اما خیلی رایج نیستن.

۳. زرد شدن برگ های گل پامچال

رایج ترین بیماری گل پامچال، زرد شدن برگ هاشه. اگه بعد از تعویض گلدان این اتفاق بیفته، طبیعیه و بعد از گذشت زمان کوتاهی، گیاه دوباره به حالت قبل برمیگرده. اما اگه گلدان تعویض نکردید و برگ ها زرد شدن، بدونید دلیلش آبیاری بیش از حد هست و با قطع کردن آبیاری برای مدتی مشکل حل میشه؛ تو فاصله بین دو آبیاری اجازه بدید سطح خاک کمی خشک بشه و بعد آبیاریش کنید.

جمع بندی گل پامچال

گل پامچال یکی از جذاب ترین گیاهان آپارتمانیست که نزدیک به ۵۰۰ گونه مختلف ازش شناسایی شده. زیبایی خیره کننده این گیاه با گل های جذاب و رنگارنگ باعث شده در سراسر جهان طرفدار داشته باشه. برای نگهداری گل پامچال به شرایط خاصی نیاز هست که اگه رعایت نشه، از زیبایی و طراوت گیاه کاسته میشه. مهم ترین مورد در پرورش این گیاه، آبیاری منظم و اصولی هست و نگهداری گیاه در محیط نیم سایه و نسبتا خنک. به نظر شما کدوم گونه از گل پامچال جذاب تره؟