شرایط درست نگهداری بنفشه آفریقایی + نکات مهم گلدهی

چطور از بنفشه آفریقایی African violets نگهداری کنیم که هم شاداب باشه و هم گلهای خوشگل بده؟ این سوالی هست که همیشه پرسیده میشه که برای گرفتن جوابش تا آخر با من همراه باشید، یکی از زیباترین و پرطرفدار ترین گیاهان آپارتمانی که این روزها میتونید در هر خونه ای پیدا کنید همین گل زیبای بنفشه آفریقایی هست که به علت زیبای و تنوع گلهای اون بین مردم باب شده فقط باید توجه داشته باشید که گیاه بسیار حساسی مخصوصا در آبیاری هست، ما در این مطلب میخواهیم به شما تمام نکاتی که نیاز دارید تا یک گیاه شاداب و سرحال داشته باشید رو توضیح بدیم و نحوه تکثیر اونو هم توضیح بدیم پس با گلت اپلیکیشن تشخیص گیاهان با عکس همراه باشید.

با بنفشه بیشتر آشنا بشید: معرفی بنفشه آفریقایی

نام علمی بنفشه آفریقایی Saintpaulia ionantha و اسم انگلیسی African Violet هست. این گیاه از خانواده Gesneriaceae محسوب میشه و زادگاه اصلیش کشور تانزانیا، جنوب شرقی کنیا و مناطق گرمسیری شرق آفریقا هست. توی طبیعت، بیشتر توی جنگل های بارونی و مناطق سایه دار و مرطوب رشد میکنه، واسه همین توی خونه هم نور ملایم و رطوبت براش خیلی مهمه.

داستان کشف این گیاه هم جالبه!😍 میگن اولین بار سال ۱۸۹۲ یه افسر آلمانی به اسم بارون والتر فون سنت پل توی تانزانیا این گل رو پیدا کرد. اون یه نمونه ازش رو برای پدرش که گیاه شناس بود فرستاد و بعد از بررسی، اسمش رو Saintpaulia گذاشتن که از فامیلی همون نظامی گرفته شده. از اون موقع به بعد، این گل کلی محبوب شد و مدل های مختلفی ازش پرورش دادن که بعضی گل های درشت تر دارن، بعضیا رنگای خاصی دارن و حتی شکل برگ هاشون هم فرق داره.

اگه بخوایم از نظر گیاه شناسی این گیاه رو بررسی کنیم، بنفشه آفریقایی هم به خاطر گل های زیباش و هم برگ های مخملی و سبز تیره اش محبوبه. این برگ ها بافتی کرک دار دارن که به حفظ رطوبت گیاه کمک میکنه. توی بعضی واریته ها، حاشیه برگ ها میتونه سفید، کرم یا حتی مایل به سیاه باشه که بهش ظاهر خاصی میده.

گل های این گیاه توی واریته های مختلف، رنگ های متنوعی دارن؛ از آبی و بنفش ارغوانی گرفته تا سفید، صورتی، زرشکی و قرمز. حتی بعضی ارقام ترکیبی از این رنگ ها رو نشون میدن. شکل گل ها هم ممکنه فرق کنه؛ بعضیا تک لایه و ساده هستن، بعضیا گلبرگ های چین دار دارن و توی بعضی از مدل ها، گل ها به صورت پرپر دیده میشن. تعداد گل ها هم وابسته به نوع واریته، میزان نور و شرایط نگهداریه؛ توی شرایط ایده آل، این گیاه میتونه تقریبا در تمام طول سال گل بده.

ویژگی های گل بنفشه آفریقایی

بنفشه آفریقایی یکی از محبوب‌ ترین گیاهان آپارتمانی ست که با گل‌ های مخملی و رنگارنگ خود، زینت‌ بخش هر فضایی میشه. این گیاه همیشه‌ سبز دارای برگ‌ های گوشتی و کرک‌ دار هست که رطوبت رو حفظ کرده و نیاز به آبیاری کمتری داره. بنفشه آفریقایی در نور غیرمستقیم و محیط گرم و مرطوب بهترین رشد رو داره و در تمام طول سال گل میده. این گیاه نسبت به کم‌ آبی مقاوم هست اما رطوبت خاک رو دوست داره. تکثیر اون از طریق برگ و قلمه‌ زدن به‌ راحتی انجام میشه و با توجه به نیاز کم به مراقبت، گزینه‌ ای عالی برای نگهداری در خانه و محل کار محسوب میشه.

شرایط نگهداری بنفشه آفریقایی در خانه

این گیاه به نور تقریبا زیاد، آبیاری متوسط، رطوبت خیلی کم و دمای ۲۲ درجه نیاز دارد. اگر میخواهید که گیاه شما همیشه گلدار بوده و سرحال باشه باید تمامی نکات مربوط به شرایط نگهداری رو برای اون فراهم کنید که در ادامه به بررسی تمامی آنها میپردازیم.

نور مناسب بنفشه آفریقایی

یکی ازنیاز های اصلی بنفشه نور متوسط تا زیاد ولی غیر مستقیم هست. سعی کنید گیاه رو در محلی قرار دهید که نور مستقیم خورشید در طول روز مخصوصا ظهر به آن صدمه نزنه و حتما از نور فیلتر شده پشت پرده برای این گیاه استفاده کنید. خیلی ها این گیاه رو در نور کم هم تست کردن و دچار مشکل در نگهداری نشدن ولی برای گلدهی در طول ساه نور یکی از شرط های اصلی هست. در کل این گیاه نیاز به حداقل ۶ الی ۸ ساعت نور فیلتر شده خورشید داره تا گلهای زیبایی اون رو مشاهده کنید.

اگر شما در آپارتمانی زندگی میکنید که نور کافی برای نگهداری ندارید، میتونید از نورهای رشد و نور فلورسنت برای نگهداری استفاده کنید (نور سفید). از عمده مشکلاتی که در صورت کافی نبودن نور میتونه برای گیاه شما رخ بده پژمرده شدن و افتادن برگهاست. پس اگر چنین مشکلی مشاهده کردین گیاه رو به محلی با نور مناسب منتقل کنید.

اگه نور طبیعی کافی ندارید، نورهای رشد LED با طیف مناسب گزینه خیلی خوبی هستن. این نورها رو باید حدود ۱۲ تا ۱۴ ساعت در روز روشن بذارید و فاصله‌ شون از گیاه هم حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر باشه. اگه برگ ها بیش از حد کشیده شدن، یعنی نور کمه، و اگه لبه برگ ها قهوه ای شدن، یعنی نور زیاده و باید شدت یا مدت زمانش رو تنظیم کنید.

پنجره های شرقی و شمالی خونه بهترین گزینه برای نگهداری این گیاه هستن، چون نور ملایم صبحگاهی یا نور یکنواخت روزانه رو دریافت میکنه. اگه مجبورین بنفشه رو کنار پنجره جنوبی یا غربی بذارید، حتما از پرده نازک برای فیلتر کردن نور استفاده کنید تا برگ ها دچار سوختگی نشن.

بنفشه آفریقایی برای رشد خوب و گل دادن نیاز به نور ملایم تا زیاد ولی غیرمستقیم داره. اگه نور کافی بهش نرسه، رشدش ضعیف میشه و از گلدهی میفته. برگ هاش زرد و کمرنگ میشن و به سمت نور کشیده میشن. از اون طرف، اگه نور خیلی زیاد باشه، برگ ها و گل ها میسوزن و لکه های قهوه ای روشون ایجاد میشه. پس مهمه که نور رو درست تنظیم کنیم.

نور خورشید تو فصل های مختلف فرق میکنه، مثلا زمستونا که روزا کوتاه تره، گیاه به نور بیشتری نیاز داره. پس اگه دیدین رشدش کم شده یا گل نمیده، میتونید نور مصنوعی مثل LED مخصوص گیاه بذارید. یه نکته مهم دیگه هم اینه که هر چند وقت یه بار گلدون بنفشه آفریقایی رو بچرخونید تا همه برگ ها نور یکسان بگیرن، وگرنه گیاه یه طرفه رشد میکنه و شکلش نامتعادل میشه.

دما مناسب بنفشه آفریقایی

برای رشد و گلدهی بنفشه آفریقایی دمای مناسب بین ۱۸ الی ۲۶ درجه سانتیگراد هست ولی دمای ایده آل اون ۲۲ درجه ست. در ضمن این گیاه میتونه در زمستان تا دمای ۱۲ الی ۱۳ درجه سانتیگراد و تابستان تا ۳۲ درجه سانتیگراد رو هم تحمل کنه. به دمای پایین حساس هست و اگه این گیاه رو در حیاط یا بالکن نگهداری میکنید در فصول سرد سال حتما به داخل خانه منتقل کنید و به هیچ وجه در کنار پنجره ای که سرما از آن عبور میکند قرار ندید.

اگه دما از حد ایده آل پایین تر بیاد، رشد گیاه کم میشه و ممکنه برگ ها بی حال و پژمرده بشن. حتی اگه برای مدت طولانی توی هوای سرد بمونه، ریشه هاش آسیب میبینن و برگ های پایینی زرد میشن. توی هوای خیلی گرم هم رشدش متوقف میشه و ممکنه گل دهی قطع بشه، پس حواستون باشه که جاش خیلی گرم نشه. بهتره بنفشه آفریقایی رو از باد کولر و بخاری دور نگه دارین، چون تغییرات ناگهانی دما باعث شوکه شدن گیاه میشه.

اگه توی تابستون از کولر استفاده می کنید، سعی کنید گیاه رو توی محیطی قرار بدین که هوای خنک ولی بدون باد مستقیم داشته باشه. برای حفظ دمای مناسب، میتونید گلدون رو روی یه زیرگلدونی سنگریزه دار پر از آب بذارید تا رطوبت اطرافش تنظیم بشه. اگه دمای محیط بیش از حد گرم شد، مه پاشی برگ ها رو امتحان نکنید، چون ممکنه باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی برگ ها بشه.

آبیاری بنفشه آفریقایی

بنفشه آفریقایی به آبیاری زیاد حساس هست و نباید اجازه دهید که قطرات آب روی برگ های آن ریخته بشه چون موجب از بین رفتن برگها خواهد شد. بهترین روشی که شما میتونید برای آبیاری این گیاه انتخاب کنید آبیاری زیر گلدانی ست. در این روش شما زیر گلدانی رو پر از آب میکنید و گلدان را تقریبا ۳۰ دقیقه داخل آن قرار میدهید تا گیاه از سوراخ های زیر گلدان آب مورد نیاز رو به خود جذب کنید (سعی کنید از آب های بدون املاح و هم دمای محیط استفاده کنید). در تصویر توضیحات بالا رو مشاهده میکنید.

شما با این کار کاری میکنید که ریشه های بنفشه آب را جذب کنند و آسیبی به برگهای اون نرسه دفعه بعدی آبیاری رو زمانی انجام بدین که خاک گلدان تا عمق ۲ الی ۳ سانتی متری خشک شده باشه. بنفشه آفریقایی جزو گیاهان کوچک برای خانه و محل کار شما هست که دارای گلهای خوشگل به رنگهای سفید، آبی یا بنفش هست و نگهداری فوق العاده راحتی داره تا زمانی که آب روی برگهای اون نریزه و بتونید رطوبت، نور و کوددهی رو براش فراهم کنید.

حتما از آب بدون املاح استفاده کنید؛ آب لوله کشی به خاطر داشتن املاح مثل کلر و آهک میتونه به مرور زمان باعث زرد شدن برگ های گیاه بشه. بهتره از آب تصفیه شده یا آب جوشیده سرد شده استفاده کنید. اگه از آب شیر استفاده میکنید، قبل از آبیاری حداقل ۲۴ ساعت در ظرفی بذارید تا کلرش خارج بشه.

تغییر ناگهانی در دمای آب ممنوع🤨؛ یکی از اشتباهات رایج در آبیاری بنفشه آفریقایی استفاده از آب خیلی سرد یا خیلی گرم هست. آب باید دمای محیط داشته باشه، چون آب سرد میتونه باعث شوکه شدن ریشه ها بشه و آب گرم هم ممکنه ریشه ها رو بسوزونه.

رطوبت بالا، اما بدون خیس موندن خاک براش تهیه کنید؛ بنفشه آفریقایی رطوبت رو دوست داره، اما خیس بودن دائمی خاک براش ضرر داره. اگه محیط خیلی خشکه، میتونید یه ظرف آب کنار گیاه بذارید یا از دستگاه بخور سرد استفاده کنید، اما مه پاشی مستقیم روی برگ ها رو انجام ندین، چون باعث ایجاد لک و پوسیدگی میشه.

رطوبت بنفشه آفریقایی

گل بنفشه آفریقایی به رطوبت خیلی کم که خشکی هوا رو بگیره نیاز داره چون خشکی هوا باعث خشک شدن غنچه های اون میشه برای تامین رطوبت هوا هم میتونید گلدانهای خودتون رو کنار هم قرار بدید و یا یک سنی پر از آب رو نزدیکه بوته گیاهتون قرار بدین تا رطوبت نسبی اون تامین بشه، همانطور که گفتیم به هیچ وجه برای این گیاه غبار پاشی رو انجام ندید که باعث مرگ اون خواهد شد. بهترین راه برای تامین رطوبت این گیاه ساخت جزیره و یا قار دادن آب کنار گلدان هست.

اگه محیطی که گلدان رو نگه میدارید خیلی خشکه، یه راه دیگه اینه که از دستگاه بخور سرد استفاده کنید. این کار به تامین رطوبت کمک میکنه و از خشک شدن برگ ها و غنچه ها جلوگیری میکنه. یکی از نشونه های کمبود رطوبت در بنفشه آفریقایی، پیچ خوردن یا خشک شدن لبه برگ هاست.

اگه دیدید برگ ها دچار این مشکل شدن، حتما روش های تامین رطوبت رو امتحان کنید و گلدون رو از وسایل گرمایشی مثل بخاری یا شوفاژ دور نگه دارید. رطوبت زیاد هم میتونه مشکل ساز بشه. اگه برگ ها حالت لزج و آبکی پیدا کردن یا کپک سفید روی خاک دیدید، یعنی رطوبت بیش از حد شده و باید جریان هوا رو بیشتر کنید و آبدهی رو کمتر کنید.

خاک مناسب بنفشه آفریقایی

معمولا در فروشگاه های گل و گیاه خاک مخصوص بنفشه آفریقایی پیشنهاد میشه ولی شما میتونید توی خونه این خاک رو خیلی راحت و با قیمت مناسب درست کنید. توجه داشته باشید که بنفشه آفریقایی به خاکی نسبتا اسیدی برای گلدهی نیاز داره. یکی از ترکیب های خوب میتونه پیت ماس ۶۰ درصد + پرلیت ۴۰ درصد یا کوکوپیت + پرلیت باشه. حتما قبل از استفاده از خاک های خریداری شده اون رو ضدعفونی کنید.

علاوه بر این برای ضدعفونی کردن خاک میتونید از روش هایی مثل حرارت دادن توی فر یا ماکروویو، یا ریختن آب جوش روی خاک استفاده کنید. این کار باعث میشه آفات و قارچ های مضر از بین برن و گیاه سالم تر رشد کنه. اگه خاکتون زیادی سنگین باشه و آب رو توی خودش نگه داره، ریشه های گیاه دچار پوسیدگی میشن. پس حتما ترکیب خاک سبک باشه و زهکشی خوبی داشته باشه تا آب اضافی سریع تخلیه بشه و ریشه ها بتونن نفس بکشن.

اضافه کردن مقداری ورمی کمپوست یا کود برگ هم میتونه به خاک کمک کنه که هم مواد مغذی بیشتری داشته باشه و هم ساختارش بهتر بشه. فقط حواستون باشه که مقدارش زیاد نشه چون ممکنه باعث رشد زیاد برگ ها و کم شدن گلدهی بشه.

کود مناسب بنفشه آفریقایی

برای گلدهی و رشد بهتر میتونید از کودهایی که حاوی فسفر و نیتروژن بالاتری هستن استفاده کنید (اگر گلدهی کم شده حتما با کود ۱۲۱۲۳۶ گیاه رو تغذیه کنید) به این شکل که کود رو هر دو هفته یکبار به صورت آبیاری به گیاه بدید؛ ولی اگر گیاه شما در گلدهی ضعیف هست حتما فسفر رو افزایش بدید. از کودهای مخصوص گلدهی گیاهان آپارتمانی که در فروشگاه ها فروخته میشه هم میتونید استفاده کنید، توجه داشته باشید که بعد از چند ماه کوددهی، املاح باقی مانده و اضافی رو با آبیاری و شستشوی خاک از گلدان خارج کنید تا گیاه شما دچار مشکل و صدمه نشه.

اگه برگ های گیاهتون رشد خوبی دارن ولی خبری از گلدهی نیست، احتمالا نیتروژن زیادی دریافت کرده. برای رفع این مشکل باید کوددهی رو متعادل کنید و از کودهایی با فسفر بالاتر استفاده کنید تا گیاه انرژی لازم برای گلدهی رو داشته باشه. بهتره کود رو با دوز کم شروع کنید و کم کم مقدارش رو بیشتر کنید. یه دفعه کود زیاد دادن باعث سوختگی ریشه ها و آسیب به گیاه میشه. همیشه قبل از کوددهی، خاک رو کمی مرطوب کنید تا کود بهتر جذب بشه و به ریشه ها آسیب نرسه.

اگه میخواید گلدهی بنفشه آفریقایی بیشتر بشه، نور مناسب رو فراموش نکنید. این گیاه برای گلدهی به نور زیاد ولی غیرمستقیم نیاز داره. قرار دادن گیاه در کنار پنجره های نورگیر یا استفاده از نور مصنوعی مثل لامپ های مخصوص رشد گیاه، تاثیر زیادی توی افزایش گلدهی داره.

بهترین زمان تعویض گلدان بنفشه افریقایی

ریشه های این گیاه زیبا بسیار حساس هستن و در زمان تعویض گلدان خیلی مراقب باشید که ریشه ها صدمه نبینند. هر سال زهکشی گلدان رو بررسی کنید اگر ریشه های گیاه از آنجا خارج شده بودند اقدام به تعویض گلدان با یک سایز بزرگتر کنید، چون انتخاب گلدان خیلی بزرگ انرژی گیاه رو صرف رشد ریشه خواهد کرد و ریشه گیاه کمتر خواهد شد. سعی کنید از گلدان پلاستیکی برای این گیاه استفاده کنید تا نوسانت دمایی باعث از بین رفتن گیاه نشود. پیشنهاد میکنیم به هیچ وجه از گلدان های فلزی برای این گیاه استفاده نکنید. مخصوصا زمانی که گلدان رو کنار پنجره قرار میدید که نور خورشید به اون میتابه.

بهترین زمان برای تعویض گلدان اوایل بهار یا اواخر زمستانه، چون توی این دوره رشد گیاه شروع میشه و بهتر میتونه با شرایط جدید سازگار بشه. تعویض گلدان در زمان گلدهی اصلا پیشنهاد نمیشه، چون ممکنه باعث شوک بشه و گیاه گلهاش رو بریزه یا رشدش متوقف بشه. اگه مجبور شدید وسط فصل رشد گلدان رو عوض کنید، حتما محیط گیاه رو ثابت نگه دارید و اجازه بدید چند هفته بدون جابجایی و تغییر شرایط توی مکان جدیدش بمونه.

بعد از تعویض گلدان، حتما یکی دو روز به گیاه استراحت بدید و آبیاری رو کم کنید تا ریشه ها فرصت پیدا کنن خودشون رو با خاک جدید وفق بدن. آبیاری زیاد بلافاصله بعد از تعویض گلدان میتونه باعث پوسیدگی ریشه بشه، چون هنوز ریشه ها به خوبی با خاک جدید هماهنگ نشدن. بهتره گیاه رو توی جایی با نور زیاد ولی غیرمستقیم قرار بدید و از تغییر ناگهانی دما یا جابجایی مکرر جلوگیری کنید تا گیاه دچار استرس نشه.

هنگام تعویض گلدان حتما از خاک تازه و مناسب استفاده کنید. خاک کهنه‌ای که قبلا داخل گلدان بوده ممکنه املاح اضافی، قارچها یا آفات داشته باشه و به گیاه آسیب بزنه. ترکیب مناسب برای خاک بنفشه آفریقایی شامل پیت ماس، پرلیت و کمی ورمی‌ کمپوست یا کوکوپیت هست که هم سبک باشه، هم زهکشی خوبی داشته باشه. قبل از ریختن خاک جدید، گلدان رو کاملا بشویید و ضدعفونی کنید تا آلودگی‌ های قدیمی به گیاه جدید منتقل نشه.

گلدهی بنفشه آفریقایی

عوامل متعددی برای گلدهی بنفشه آفریقایی نیاز هست از جمله نور کافی، گلدان متناسب با گیاه و تغذیه به موقع سعی کنید تمامی این شرایط را برای بنفشه فراهم کنید تا گیاهی زیبا و گلدار داشته باشید.

نور مناسب: بنفشه آفریقایی برای گلدهی نیاز به نور زیاد اما غیرمستقیم داره. بهترین جا برای نگهداری این گیاه کنار پنجره های شرقی یا غربی هست که نور ملایمی داره. اگر نور طبیعی کافی ندارید، میتونید از نورهای مصنوعی مثل لامپ های LED مخصوص رشد گیاه استفاده کنید. اما حواستون باشه که نور مستقیم و شدید خورشید باعث سوختن برگ ها و توقف گلدهی میشه.

گلدان مناسب: اندازه گلدان خیلی مهمه! اگر گلدان خیلی بزرگ باشه، گیاه انرژی خودش رو صرف رشد ریشه میکنه و گلدهی به تأخیر میفته. بهترین حالت اینه که وقتی ریشه ها کاملا گلدان فعلی رو پر کردن، گلدان رو یک سایز بزرگتر کنید. استفاده از گلدان پلاستیکی بهتر از گلدان های سفالی یا فلزیه چون رطوبت رو بهتر حفظ میکنه و باعث میشه خاک زود خشک نشه.

تغذیه و کوددهی: بنفشه آفریقایی برای گلدهی مداوم به تغذیه منظم نیاز داره. بهترین کود برای این گیاه کود ۱۲-۱۲-۳۶ هست که باعث افزایش گلدهی میشه. کوددهی رو هر دو هفته یکبار انجام بدید، اما اگر دیدید که گیاه رشد خوبی داره ولی گل نمیده، فسفر رو کمی افزایش بدید. همچنین بعد از چند ماه کوددهی، حتما خاک رو با آب بدون کلر بشویید تا املاح اضافی از خاک خارج بشه و ریشه ها دچار مشکل نشن.

رطوبت و دمای مناسب: رطوبت کم باعث خشک شدن غنچه ها و کاهش گلدهی میشه. برای حفظ رطوبت، میتونید یه ظرف پر از آب کنار گلدان بذارید یا از روش ساخت جزیره استفاده کنید. دمای مناسب برای این گیاه بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد هست، تغییرات ناگهانی دما باعث توقف گلدهی میشه.

هرس برگ های اضافی: برگ های قدیمی و زرد شده رو از پایین گیاه جدا کنید تا انرژی بیشتری برای گلدهی صرف بشه. همچنین گل های خشک شده رو به موقع حذف کنید تا گیاه انرژی خودش رو برای تولید گل های جدید نگه داره.

نحوه تکثیر بنفشه آفریقایی

شما میتونید به روش های مختلف اعم از تقسیم بوته، قلمه و کاشت بذر این گیاه رو تکثیر کنید ولی بهترین روش تکثیر بنفشه آفریقایی گرفتن قلمه برگ و کاشت آن هست که بهترین خواب رو بهتون میده برای این کار ابتدا برگ مناسب رو با چاقوی تیز از انتهای دم برگ جدا کنید. ابتدا خاک رو آبیاری کنید و سپس قلمه ها رو داخل خاک قرار دهید تا ریشه دار شوند. اگر روی قلمه ها نایلون قرار دهید، رطوبت بیشتر محیط باعث افزایش سرعت ریشه زایی میشه.

اگه شما صبر و حوصله زیادی دارید میتونید از تقسیم بوته استفاده کنید برای این کار باید اجازه دهید تا گیاه تا زمانی بزرگ شود که از کنار گیاه پاجوش هایی دیده شود سپس با احتیاط این پاجوش ها رو جدا کرده و درون گلدان دیگری بکارید. برای کشت بذر باید بذرهای تازه و با قوه نامیه مناسب تهیه کرده و اونها رو درون بستر بکارید. درجه حرارت مناسب ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد و نور مناسب هم برای رشد بذرها نیاز هست. اسپری آب روی سطح خاک رو هم فراموش نکنید. ولی من به شما توصیه میکنم که از روش قلمه برگ برای تکثیر استفاده کنید. در ادامه مراحل این روش ها رو براتون نوشتیم:

۱. تکثیر بنفشه آفریقایی از طریق قلمه برگ 

این روش سریع‌ ترین و مطمئن‌ ترین روش برای تکثیر بنفشه آفریقایی ست و معمولاً درصد موفقیت بالایی داره.

مراحل:

۱. انتخاب برگ مناسب: یک برگ سالم، جوان و بدون آسیب رو از قسمت میانی گیاه انتخاب کنید. برگ‌ های خیلی پیر یا خیلی جوان مناسب نیستن.
۲. برش زدن قلمه: با یک چاقوی تیز یا تیغ استریل، برگ رو از انتهای دم‌ برگ به اندازه ۳ تا ۵ سانتی‌ متر برش بزنید. زاویه برش رو ۴۵ درجه بگیرید تا سطح تماس با خاک بیشتر بشه.
۳. آماده کردن بستر کاشت: از ترکیب پیت‌ ماس و پرلیت یا کوکوپیت و پرلیت استفاده کنید. خاک رو قبل از کاشت قلمه مرطوب کنید ولی خیلی خیس نباشه.
۴. کاشت قلمه: قلمه رو با زاویه ۴۵ درجه در خاک فرو کنید.
۵. افزایش رطوبت: روی قلمه‌ ها یک نایلون شفاف بکشید یا اونا رو در یک ظرف دربسته قرار بدید تا رطوبت حفظ بشه.
۶. نگهداری: گلدان رو در محیطی با دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه و نور غیرمستقیم قرار بدید. بعد از ۴ تا ۸ هفته ریشه‌ دهی اتفاق میافته.

۲. تکثیر بنفشه آفریقایی از طریق تقسیم بوته

اگه شما صبر و حوصله زیادی دارید میتونید از این روش استفاده کنید، علاوه بر این نیاز به یک گیاه مادر قوی داره.

مراحل:

1. صبر کنید تا گیاه پاجوش بزنه: بنفشه‌ های بالغ از کنار گیاه اصلی پاجوش‌ های کوچیکی تولید میکنن.
2. جدا کردن پاجوش: با یک چاقوی تیز و استریل، پاجوش‌ ها رو به‌ آرومی از گیاه مادر جدا کنید. سعی کنید ریشه‌ های متصل به پاجوش آسیب نبینه.
3. کاشت در گلدان جدید: پاجوش رو در یک گلدان کوچک با ترکیب خاک مناسب بکارید و به آرامی آبیاری کنید.
4. نگهداری: گیاه رو در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه و نور غیرمستقیم نگه دارید تا ریشه‌ ها قوی بشن.

۳. تکثیر بنفشه آفریقایی از طریق بذر

این روش برای افرادی که حوصله بیشتری دارن مناسبه ولی نسبت به دو روش قبل، زمان‌ بر تره و احتمال موفقیت کمتری داره.

مراحل:

1. تهیه بذر تازه و مرغوب: بذرهایی رو انتخاب کنید که تازه باشن و قوه نامیه بالایی داشته باشن.
2. آماده کردن بستر کاشت: از ترکیب پیت‌ ماس و پرلیت یا کوکوپیت استفاده کنید. خاک رو قبل از کاشت مرطوب کنید.
3. کاشت بذر: بذرها رو روی سطح خاک پخش کنید و خیلی سطحی روی اونها خاک بریزید.
4. رطوبت و دما: روی گلدان یک نایلون شفاف بکشید تا رطوبت حفظ بشه. دما باید بین ۲۰ تا ۲۵ درجه باشه.
5. آبیاری: روزانه سطح خاک رو با اسپری آب مرطوب کنید ولی نذارید خیلی خیس بشه.
6. جوانه‌زنی: بعد از ۲ تا ۴ هفته جوانه‌ ها ظاهر میشن. زمانی که چند برگ داشتن، میتونید اونها رو به گلدان جداگانه منتقل کنید.

🔹 نکات مهم برای تکثیر بنفشه آفریقایی:

• همیشه از ابزار های تیز و استریل برای برش برگ یا پاجوش استفاده کنید.
• خاکی که برای کاشت قلمه استفاده می‌ کنید، حتماً سبک و دارای زهکشی بالا باشه.
• دمای محیط نباید زیاد نوسان داشته باشه، چون روی ریشه‌ زایی تأثیر میذاره.
• نور غیرمستقیم و کافی یکی از مهم‌ ترین عوامل موفقیت در تکثیر بنفشه آفریقایی ست. 
• در روش قلمه، اگه بعد از چند هفته برگ‌ ها پژمرده شدن اما پوسیده نشدن، یعنی هنوز امیدی به ریشه‌ دهی هست، صبر کنید!

انواع گونه های بنفشه آفریقایی

این گیاه زیبا دارای صدها گونه مختلف و هیبریدی ست که از بنفشه های مینیاتوری گرفته تا گونه های دنباله دار! گونه های مختلف رنگ گلهای سفید تا بنفش دارن و تنها نقطه ای آنها را از هم متمایز میکند و بر آن اساس دسته بندی میکنن اندازه آنهاست. که گونه های بزرگ رو در بازار ایران خیلی کم میشه پیدا کرد.

• بنفشه آفریقایی مینیاتوری: کمتر از ۲۰ سانتی متر عرض
• بنفشه آفریقایی استاندارد: ۲۰  تا ۴۰ ساتی متر عرض
• بنفشه آفریقایی بزرگ: بیش از ۴۰ سانتی متر عرض

بنفشه آفریقایی معمولی (Standard African Violet): رایج ترین نوع که همون فرم استاندارد با برگ های متراکم و گل های متنوع رو داره.

بنفشه آفریقایی دنباله دار (Trailing African Violet): این نوع رشد افقی داره و ساقه های اون از لبه گلدان آویزون میشه. گزینه خیلی خوبی برای گلدان های آویز یا تزیین قفسه هاست.

بنفشه آفریقایی زهره‌ ای (Star-shaped African Violet): گلبرگ‌ های این نوع کشیده‌ تره و به شکل ستاره دیده میشه. این نوع معمولاً تو رنگ‌ های خاص‌ تری مثل آبی تیره یا ترکیبی از سفید و بنفش دیده میشه.

بنفشه آفریقایی چین‌ دار (Frilled African Violet): گلبرگ‌ های این نوع لبه‌ های موج‌ دار و فر خورده دارن که ظاهر جذاب‌ تری به گیاه میده.

بنفشه آفریقایی چند گلبرگی (Double African Violet): گل‌ های این نوع شبیه رز هستن و چندین لایه گلبرگ روی هم دارن، که باعث میشه خیلی پرپشت‌ تر و زیباتر به نظر برسن.

بنفشه آفریقایی دو رنگ (Bi-color African Violet): در این نوع، گل‌ ها ترکیبی از دو رنگ متفاوت دارن، مثل سفید و بنفش یا صورتی و آبی.

مشکلات و بیماری های بنفشه آفریقایی

میتوانید بیماری ها و مشکلات این گیاه رو از لینک زیر مشاهده کنید ولی در ادامه به بررسی برخی از رایج ترین این بیماری ها میپردازیم.

پیچش برگها و خشکی آن : میتونه علت اون گرم و خشک بودن محل نگهداری و نیاز به آبیاری باشه پس محیط رو کمی مرطوب کنید بدون استفاده از غبارپاشی.

لکه‌ های قهوه‌ ای روی برگ ها : غبار پاشی در آفتاب و یا آبیاری از بالا عامل آن هست. گیاه احتیاج به غبار پاشی نداره و آبیاری طبق روش گفته شده انجام گیرد.

پژمردگی برگها : هوای سر علت پژمردگی و ریزش برگهای بنفشه افریقایی هست برای درمان گیاه رو سریعا به محلی با دمای بالا انتقال دهید.

خشک شدن نوک و یا حاشیه برگ ها : سوختگی ناشی از کود زیاد، شوری خاک، تجمع نمک و شوره روی خاک و مشکل pH باعث این قبیل نارسایی ها میشه.

ریز شدن برگها : اگه برگهای گیاه شما ریز و زیاد شده نشانه زمان تعویض گلدان هست. پس گیاه رو با احتیاط به گلدان جدید منتقل کنید.

کم رنگ شدن گلها : علت این مشکل غبار پاشی هست، غبارپاشی رو متوقف کرده و روش های دیگری برای تامین رطوبت انتخاب کنید.

پوسیدگی ساقه و گلها : آبیاری زیاد باعث این مشکل شده سریعا از برگها قلمه بگیرید.

نگهداری بنفشه آفریقایی در آب

نگهداری بنفشه آفریقایی در آب یکی از روش‌ های جذاب و ساده برای پرورش این گیاه زیباست. در این روش، برگ‌ های سالم و بالغ بنفشه آفریقایی رو از گیاه جدا کرده و درون ظرفی حاوی آب تمیز قرار میده، به طوری که ساقه برگ در آب قرار گرفته و برگ با آب تماس نداشته باشه. برای جلوگیری از پوسیدگی، باید از آب بدون کلر و با دمای محیط استفاده بشه و ظرف در مکانی با نور غیرمستقیم و مناسب قرار بگیره. پس از چند هفته، ریشه‌ دهی آغاز میشه و گیاه جدیدی رشد خواهد کرد که می‌ توان اون رو به خاک منتقل کرد. این روش برای تکثیر و پرورش بنفشه آفریقایی بسیار محبوب هست و نیاز به مراقبت ویژه‌ ای داره.

استفاده از آب مناسب: بهتره از آب تصفیه‌ شده، جوشیده یا آب باران استفاده کنید تا کلر و مواد شیمیایی به ریشه‌ های گیاه آسیب نزنن.
تعویض آب: هر چند روز یک‌ بار آب ظرف رو عوض کنید تا از رشد باکتری‌ ها و قارچ‌ ها جلوگیری بشه.
ظرف مناسب: استفاده از ظرف شیشه‌ ای باعث میشه رشد ریشه‌ ها رو ببینید، اما باید دقت کنید که ظرف رو در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندید، چون باعث رشد جلبک‌ ها میشه.
استفاده از هورمون ریشه‌ زایی: برای اینکه ریشه‌ زایی سریع‌ تر انجام بشه، میتونید انتهای ساقه رو قبل از قرار دادن در آب به پودر هورمون ریشه‌ زایی آغشته کنید.
ثابت نگه داشتن برگ: میتونید از فویل آلومینیومی یا درب پلاستیکی با یک سوراخ کوچک استفاده کنید تا برگ داخل آب فرو نره و فقط ساقه در تماس با آب باشه.

چه زمانی گیاه رو به خاک منتقل کنیم؟

بعد از حدود ۴ تا ۶ هفته، وقتی که ریشه‌ ها به اندازه ۲ تا ۳ سانتی‌ متر رشد کردن، میتونید گیاه رو به خاک سبک مخصوص بنفشه آفریقایی منتقل کنید. حواستون باشه که در روزهای اول بعد از انتقال، خاک رو همیشه مرطوب نگه دارید ولی خیس نکنید تا گیاه بتونه خودش رو با محیط جدید وفق بده.

آیا بنفشه آفریقایی همیشه میتونه در آب رشد کنه؟

در حالی که نگهداری موقت در آب برای تکثیر عالیه، اما برای رشد بلندمدت توصیه نمیشه، چون مواد مغذی مورد نیاز گیاه در آب وجود نداره. پس بعد از ریشه‌ زایی حتماً گیاه رو به خاک منتقل کنید تا سالم و سرحال بمونه.

علت عدم گلدهی بنفشه آفریقایی چیست؟

در مطلبی جداگانه به علت عدم گلدهی این گیاه پرداخیتم که از این دلایل میتوان به نور دریافتی اشاره کرد، همیشه این گیاه بی تفاوت بودن به طول روز هست و با نگهداری صحیح میتونید در کل سال شاهد دیدن گلهای زیبای اون باشید. همچنین یادتون باهش که گیاه رو حتما با کودهای پتاس بالا تغذیه کنید.

علت سوختن نوک برگ بنفشه افریقایی: سوختن نوک برگ بنفشه آفریقایی معمولاً به دلیل مشکلات محیطی یا تغذیه‌ ای رخ میده. عواملی مانند نور بیش از حد مستقیم، کمبود یا زیاد بودن آب، خشکی بیش از حد هوا، یا استفاده از کود با غلظت بالا می‌ تونن باعث این مشکل بشن. همچنین، استفاده از آب با دمای خیلی سرد یا خیلی گرم میتونه به سوختن نوک برگ‌ ها منجر بشه. برای پیشگیری، شرایط محیطی گیاه رو تنظیم کنید و از کود مناسب با غلظت متعادل و آب با دمای محیط استفاده کنید.

علت عدم گلدهی بنفشه آفریقایی چیست؟

در مطلبی جداگانه به علت عدم گلدهی این گیاه پرداخیتم که از این دلایل میتوان به نور دریافتی اشاره کرد، همیشه این گیاه بی تفاوت بودن به طول روز هست و با نگهداری صحیح میتونید در کل سال شاهد دیدن گلهای زیبای اون باشید. همچنین یادتون باهش که گیاه رو حتما با کودهای پتاس بالا تغذیه کنید.

بنفشه آفریقایی چقدر نور برای رشد نیاز دارد؟

یکی ازنیازهای اصلی بنفشه نور متوسط تا زیاد ولی غیر مستقیم هست، سعی کنید گیاه را در محلی قرار دهید که نور مستقیم خورشید در طول روز مخصوصا ظهر به آن صدمه نزنه و حتما از نور فیلتر شده پشت پرده برای این گیاه استفاده کنید، خیلی ها این گیاه رو در نور کم هم تست کرده اند و دچار مشکل در نگهداری نشده اند ولی برای گلدهی در طول ساه نور یکی از شرط های اصلی می باشد. در کل این گیاه نیاز به حداقل ۶ الی ۸ ساعت نور فیلتر شده خورشید داره تا گلهای زیبایی اون رو مشاهده کنید.

اگر شما در آپارتمانی زندگی میکنید که نور کافی برای نگهداری ندارید میتونید از نورهای رشد و نور فلورسنت برای نگهداری استفاده کنید (نور سفید). از عمده مشکلاتی که در صورت کافی نبودن نور میتونه برای گیاه شما رخ بده پژمرده شدن و افتادن برگها است. پس اگر چنین مشکلی مشاهده کردین گیاه را به محلی با نور مناسب منتقل کنید.

بهترین دما برای نگهداری بنفشه آفریقایی چند درجه است؟

برای رشد و گلدهی بنفشه افریقایی دمای مناسب بین ۱۸ الی ۲۶ درجه سانتیگراد هست ولی دمای ایده آل آن ۲۲ درجه ست در ضمن این گیاه میتونه در زمستان تا دمای ۱۲ الی ۱۳ درجه سانتیگراد و تابستان تا ۳۲ درجه سانتیگراد رو هم تحمل کنید. به دمای پایین حساس هست و اگر این گیاه رو در حیاط یا بالکن نگهداری میکنید در فصول سرد سال حتما به داخل خانه منتقل کنید و به هیچ وجه در کنار پنجره ای که سرما از آن عبور میکند قرار ندید.

بهترین زمان و نحوه آبیاری بنفشه آفریقایی چطور هست؟

بنفشه آفریقایی به آبیاری زیاد حساس هست و نباید اجازه دهید که قطرات آب روی برگ های آن ریخته بشه چون موجب از بین رفتن برگها خواهد شد، بهترین روشی که شما میتونید برای آبیاری این گیاه انتخاب کنید آبیاری زیر گلدانی ست در این روش ما زیر گلدانی رو پر از آب میکنیم و گلدان را تقریبا ۳۰ دقیقه داخل آن قرار میدهید تا گیاه از سوراخ های زیر گلدان آب مورد نیاز را به حود جذب کنید (سعی کنید از آب های بدون املاح و هم دمای محیط استفاده کنید).

شما با این کار کاری میکنید که ریشه های بنفشه آب را جذب کنند و آسیبی به برگهای اون نرسه دفعه بعدی آبیاری را زمانی انجام بدین که خاک گلدان تا عمق ۲ الی ۳ سانتی متری خشک شده باشه.

میزان رطوبت مورد نیاز بنفشه آفریقایی چقدر است؟

گل بنفشه آفریقایی به رطوبت خیلی کم که خشکی هوا رو بگیره نیاز داره چون خشکی هوا باعث خشک شدن غنچه های اون میشه برای تامین رطوبت هوا هم میتونید گلدانهای خودتون رو کنار هم قرار بدید و یا یک سنی پر از آب رو نزدیکه بوته گیاهتون قرار بدین تا رطوبت نسبی اون تامین بشه، همانطور که گفتیم به هیچ وجه برای این گیاه غبار پاشی را انجام ندهید که باعث مرگ آن خواهد شد. بهترین راه برای تامین رطوبت این گیاه ساخت جزیره و یا قار دادن آب کنار گلدان هست.

از چه خاکی برای بنفشه آفریقایی استفاده کنیم؟

معمولا در فروشگاه های گل و گیاه خاک مخصوص بنفشه آفریقایی پیشنهاد میشه ولی شما میتونید توی خونه این خاک رو خیلی راحت و با قیمت مناسب درست کنید. توجه داشته باشید که بنفشه آفریقایی به خاکی نسبتا اسیدی برای گلدهی نیاز داره، یکی از ترکیب های خوب میتونه پیت ماس ۶۰ درصد + پرلیت ۴۰ درصد یا کوکوپیت + پرلیت باشه. حتما قبل از استفاده از خاک های خریداری شده اون رو ضدعفونی کنید.

چقدر و چطور بنفشه آفریقایی رو کوددهی کنیم؟

برای گلدهی و رشد بهتر میتونید از خرید کود هایی که حاوی فسفر و نیتروژن بالاتری هستند استفاده کنید (ار گلدهی کم شده حتما با کود ۱۲۱۲۳۶ گیاه رو تغذیه کنید) به این شکل که کود رو هر دو هفته یکبار به صورت آبیاری به گیاه بدید، ولی اگر گیاه شما در گلدهی ضعیف هست حتما فسفر رو افزایش دهید. از کودهای مخصوص گلدهی گیاهان آپارتمانی که در فروشگاه ها فروخته میشه هم میتونید استفاده کنید، توجه داشته باشید که بعد از چند ماه کوددهی، املاح باقی مانده و اضافی را با آبیاری و شستشوی خاک از گلدان خارج کنید تا گیاه شما دچار مشکل و صدمه نشه. کوددهی بنفشه آفریقایی رو می تونید توی فصل رشد یعنی بهار و تابستان انجام بدید.

بهترین زمان تعویض گلدان بنفشه افریقایی

ریشه های این گیاه زیبا بیسار حساس و شریف هستن و در زمان تعیوض گلدان خیلی مراقب باشید که ریشه ها صدمه نبینند، هر سال زهکشی گلدان رو بررسی کنید اگر ریشه های گیاه از آنجا خارج شده بودند اقدام به تعویض گلدان با یک سایز بزرگتر کنید، چون انتخاب گلدان خیلی بزرگ انرژی گیاه را صرف رشد ریشه خواهد کرد و ریشه گیاه کمتر خواهد شد، سعی کنید از گلدان پلاستیی برای این گیاه استفاده کنید تا نوسانت دمایی باعث از بین رفتن گیاه نشود. پیشنهاد میکنم به هیچ وجه از گلدان های فلزی برای این گیاه استفاده نکنید، مخصوصا زمانی که گلدان را کنار پنجره قرار میدید که نور خورشید به اون بتابه.

سعی کردیم در این مقاله هر آنچه برای نگهداری بنفشه آفریقایی باید بدونید رو به صورت کامل در اختیار شما قرار دهیم، اگه سوال یا مشکلی دارید در بخش کامنت بپرسید.