تا به حال به این فکر کردید که گیاهان میتونن بدون نیاز به خاک و فقط داخل آب یا هوا زندگی کنن؟ ممکنه این ایده اولش یه کم عجیب به نظر برسه ولی واقعیت داره! بعضی از گیاهان رو میتونید بدون نیاز به خاک پرورش بدید و از تماشای رشدش لذت ببرید. به گیاهانی که داخل آب رشد میکنن، روش کشت هیدروپونیک گفته میشه و یک روش پرورش جذاب برای گیاهانه. در این روش علاوه بر اینکه به فضای کمتری نیاز دارید، گیاهان هم سالم تر و قوی تر رشد خواهند کرد.
پرورش گیاهان هوازی یه روش دیگه پرورش گیاهان بدون خاک هست که در این مقاله از گلت، اپلیکیشن تشخیص گیاهان با عکس میخواهیم مفصل در مورد هر دو روش صحبت کنیم. برای آشنایی با این روش های شگفت انگیز ادامه مطلب همراهمون باشید.
پرورش گیاهان بدون خاک در آب
گیاهان بدون خاک یا کشت هیدروپونیک روشی برای پرورش گیاهان هست که گیاه بدون نیاز به خاک و در محلول غذایی قرار میگیره و با دریافت عناصر مورد از محلول رشد میکنه مانند شامادورا در آب. در ادامه چند گیاهی که میتونید به روش هیدروپونیک پرورش بدید رو بهتون معرفی میکنیم.
۱. نگهداری بامبو در آب
بامبو گیاهی متعلق به خانواده گیاهان یاس هست و میتونه بدون نیاز به خاک سنتی رشد کنه. در این روش پرورش بامبو، گیاه در محلول مغذی آبی قرار میگیره و ریشه هاش مستقیماً در محلول مغذی قرار داره. این گیاه، بدون خاک بسیار سریعتر رشد میکنه و میتونه به ارتفاع قابل توجهی برسه. این روش کمک میکنه تا شرایط محیطی رو بهتر کنترل کنید. همچنین باعث صرفه‌جویی در آب و مواد مغذی، و کاهش استفاده از خاک میشه
بامبو بدون خاک میتونه به عنوان یک منبع چوب و یا گیاه زینتی مورد استفاده قرار بگیره. برای نگهداری این گیاه در آب مطلب بامبو در آب رو مطالعه کنید.
۲. نگهداری بنفشه آفریقایی در آب
بنفشه آفریقایی گونه ای از گیاهانی هست که میتونه بدون نیاز به خاک، در محیط آبی تغذیه بشه و رشد کنه. این گیاه وقتی به روش هیدروپونیک پرورش داده میشه، ساقه های قوی تر و برگ های رنگارنگ و زیباتری نسبت به روش سنتی داره. چون به اندازه کافی به تمام عناصر غذایی مورد نیازش دسترسی داره.
گیاهان بدون خاک مثل بنفشه معمولا در گلخانه ها و محیط های داخلی پرورش داده میشه و میتونه به عنوان یک گیاه زینتی محبوب مورد استفاده قرار بگیره. این روش همچنین یک راهکار پایدار در کاشت و پرورش گیاهان در مناطقی با خاک نامناسب یا محدودیت‌هایی مورد توجه قرار گرفته.
۳. نگهداری فیلودندرون در آب
فیلودندرون از گیاهان بدون خاک هست که میتونه در محیط آبی تغذیه بشه. ریشه های این گیاه با استفاده از روش هیدروپونیک، در محلول مغذی قرار میگیره و عنصر مورد نیازش رو جذب میکنه. این روش، کنترل بهتر شرایط محیطی و تغذیه گیاه رو فراهم میکنه و باعث رشد سریعتر و برگ های بیشتر میشه.
فیلودندرون در آب و بدون خاک یک گیاه زینتی محبوب در فضاهای داخلی و گلخانه ها هست و با رشد زیادی که داره، باعث جذابیت فضا میشه.
۴. نگهداری لاله در آب
بیشتر مردم فکر میکنن لاله رو فقط در باغ میشه پرورش داد در حالیکه میتونید در خانه و فقط داخل یک ظرف آب این گیاه زیبا رو پرورش بدید. برای این کار پیاز لاله رو تهیه کنید و داخل آب قرار بدید و با تامین دما و رطوبت نسبتا زیاد، شاهد رشد این این گیاه زیبا باشید. برای تداوم رشد میتونید مقداری کود آپارتمانی حل شده در آب رو به آب گیاه اضافه کنید.
گیاهان آپارتمانی زیادی قابلیت پرورش در آب رو دارن. همینطور انواع سبزی ها و صیفی جات مثل هویج، کلم چینی، پیازچه، سیر، رزماری و… رو میشه به روش هیدروپونیک پرورش داد.
۵. نگهداری پتوس در آب
پوتوس یکی از مقاوم ترین گیاهان آپارتمانی ست که به راحتی در آب رشد میکنه. کافیه یه قلمه از ساقه اش در ظرف آب بذارید و هر چند وقت یه بار آبشو عوض کنید. رشد سریع، برگ های براق و نیاز کم به مراقبت، این گیاه رو به گزینه ای عالی برای پرورش هیدروپونیک تبدیل کرده. پتوس در آب رو بخونید و حرفه ای تر این گیاه رو نگهداری کنید.
۶. نگهداری اسپاتی فیلوم (گل چمچمه ای) در آب
اسپاتی فیلوم علاوه بر زیبایی، خاصیت تصفیه کنندگی هوا داره. این گیاه میتونه بدون خاک، تنها در آب و محلول مغذی رشد کنه. با تأمین رطوبت و نور غیرمستقیم، گل های سفید زیبایی هم تولید میکنه.
۷. زاموفیلیا در آب
این گیاه مقاوم که به نام زاموفولیا هم شناخته میشه، در آب هم رشد خوبی داره. برگ های چرمی و ضخیمش رطوبت رو به خوبی حفظ میکنن. برای پرورش زامیو در آب، کافیه ریشه های گیاه رو در ظرف شیشه ای قرار بدید و ماهی یکبار آبش رو تعویض کنید.
۸. نگهداری آلوئه ورا در آب
آلوئه ورا رو بیشتر به عنوان گیاهی خاکزی میشناسن، اما میشه اون رو در آب هم پرورش داد. برگ های آبدارش نیاز به تغذیه زیادی ندارن، فقط باید آب تازه و نور مناسب براش فراهم کنید.
۹. نگهداری نعناع در آب
نعناع یکی از سبزیجاتی هست که خیلی راحت در آب رشد میکنه. کافیه یه ساقه شو در آب بذارید تا خیلی سریع ریشه بده. این روش برای داشتن همیشه نعناع تازه در خانه ایده‌آله.
۱۰. نگهداری برگ بیدی در آب
برگ بیدی یه گیاه رونده ست که در آب هم خیلی خوب رشد میکنه. قلمه های کوچیک این گیاه رو در آب قرار بدید، بعد از چند هفته شاهد رشد ریشه ها و برگ های جدید خواهید بود. نور مناسب و تعویض منظم آب باعث رشد بهترش میشه.
۱۱. سانسوریا در آب
سانسوریا یکی از مقاوم ترین گیاهان آپارتمانی ست که میشه اون رو در آب هم پرورش داد. کافیه یه برگ سانسوریا رو برش بزنید و داخل یه ظرف آب بذارید. بعد از مدتی، ریشه میزنه و میتونید ازش یه گیاه جدید داشته باشید. این روش برای تکثیر سانسوریا هم خیلی کاربردی هست.
۱۲. گندمی در آب
گندمی یه گیاه سریع الرشد و کم توقعه که در آب هم به خوبی رشد میکنه. کافیه پاجوش‌های کوچیکش رو جدا کنید و در آب قرار بدید. با نور غیرمستقیم و تعویض منظم آب، این گیاه همیشه سرحال و شاداب میمونه.
مزایای نگهداری گیاهان بدون خاک در آب
پرورش گیاه بدون خاک در آب مزیت های داره که در ادامه به چند موردش اشاره میکنیم.
- در روش هیدروپونیک میتونید روی عوامل موثر بر رشد، مثل پی اچ، دما، مواد مغذی و… کنترل داشته باشید و این عوامل رو طبق نیاز گیاهتون تامین کنید.
- برخی از بیماری های قارچی و عفونی از طریق خاک به گیاه منتقل میشه، در روش نگهدای گیاهان بدون خاک داخل آب، احتمال ابتلا به بیماری ها کاهش پیدا میکنه؛ البته اگه به طور منظم آب گیاه رو تعویض نکنید، ممکنه گیاهتون به بیماری های قارچی مبتلا بشه.
- برخی از گیاهان به آبیاری منظم برای رشد نیاز داره، فراموش کردن زمان آبیاری باعث پژمرده شدن و رشد ضعیف گیاه میشه. از مزایای کشت هیدروپونیک، این هست که دیگه نیازی به آبیاری نداره.
- در روشی که گیاه در خاک کاشته میشه، آبیاری کم یا زیاد برای گیاه میتونه مشکل ساز بشه، آبیاری بیش از حد باعث پوسیده شدن ریشه های گیاه میشه. در آبیاری کم هم با تامین نشدن نیاز آبی، گیاه پژمرده شده و در طولانی مدت از بین میره.
نکات مهم کشت گیاهان بدون خاک در آب
دمای آب: دمای مناسب برای گیاهانی که داخل آب هستند، ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد هست.
pH آب: پی اچ مناسب بین ۶ تا ۷ هست.
تمیز بودن ظرف: ظرف رو مرتبا تمیز کنید تا از رشد قارچ ها و جلبک جلوگیری بشه.
هرس کردن: به طور مرتب گیاه رو هرس کنید تا رشدش کنترل بشه.
گیاهان هوازی
گیاهان هوازی Epiphyte یک گروه دیگه از گیاهان بدون خاک هستن که هیچ وابستگی به هیچ بستری مثل خاک یا آب ندارن. این گیاهان از ریشه های خود فقط برای چسبیدن به سطوح مختلف مثل سنگ‌ها، تنه درختان و حتی گیاهان دیگه استفاده میکنن و مواد مغذی و رطوبت مورد نیازشون رو از ذرات معلق در هوا جذب میکنن. این ویژگی منحصر به فرد باعث شده که گیاهان هوازی گزینه ی مناسبی برای تزئینات داخلی منزل و فضای آپارتمانی باشن. همچنین، این گیاهان به دلیل نیاز کم به نگهداری و مراقبت، تبدیل به یکی از پرفروش ترین گیاهان آپارتمانی شدن که به عنوان هدیه های جذاب هم خریداری میشن. گیاهان هوازی علاوه بر زیبایی، به عنوان یک انتخاب آسان و جذاب برای علاقه مندان به گل و گیاهه و در صدر انتخاب های افراد قرار داره.
انواع گیاهان بدون خاک هوازی
گیاهان زیادی وجود داره که میتونید به عنوان گیاه هوازی یا اپیفیت پرورششون بدید. مثل:
ارکیده ها: برخی از گونه های مختلف ارکیده رو میتونید به عنوان گیاه هوازی پرورشش بدید. فالنئوپسیس رایج ترین گونه از ارکیده هاست که به عنوان یک گیاه اپیفیت پرورشش میدن.
کاکتوس ها: کاکتوس های اپیفیت گروهی از کاکتوس ها هستن که زنگی هوازی دارن و معمولا روی گیاهان دیگه رشد میکنن.
سرخس ها: همه سرخس ها اپیفیت نیستن، گروه معدودی از این گیاه رو میتونید به عنوان گیاه هوازی پرورشش بدید.
خزه ها: انواع مختلفی از خزه ها هوازی هستن و میتونن همه جا میتونن رشد کنن. خزه ها معمولا زندگی انگلی دارن و نیاز غذاییشون رو از گیاهان دیگه تامین میکنن. پر صورتی و خزه اسپانیایی رایج ترین گیاهان گیاهان بدون خاک و اپیفیتی هستن:
خزه اسپانیایی
خزه اسپانیایی با ظاهر خاص و برگ‌های درهم و بلند زیبایی منحصر به فردی داره که اونو از گیاهان هوازی دیگه متمایز میکنه. این گیاه به طور طبیعی روی درختان به شکل آویزان رشد میکنه و زیبایی خاصی در فضا ایجاد میکنه. اسم این گیاه رو به دلیل شباهت برگ هاش به ریش سربازان اسپانیایی انتخاب کردن. این گیاه رونده هست و میتونه به آرامی سطح های مختلف مثل سقف‌ها و وسایل رو با شاخه‌هاش بپوشونه. همچنین عطر ملایمی که این گیاه داره، باعث خوشبو شدن فضا میشه.
گیاه پر صورتی
پر صورتی یا تیلاندسیا سیانا نوعی خزه هست و گل های صورتی و زیبایی داره که شبیه پر های ظریف هست. این خزه معمولا در خاک رشد میکنه اما ویژگی منحصر به فردی داره و میتونه بدون خاک هم به رشدش ادامه بده. گل های صورتی این گیاه در فصل رشد روی گیاه ظاهر میشن و عمر کوتاهی دارن.
پر صصورتی گیاهی رونده هست و در مدت زمان کوتاهی میتونه تمام سطح رو بپوشونه.
نکاتی برای نگهداری از گیاهان بدون خاک هوازی
چند قاعده کلی برای نگهداری گیاهان بدون خاک هوازی وجود داره و با رعایتش گیاهی سالم و با طراوت خواهید داشت.
- همه گیاهان هوازی به نور غیر مستقیم نیاز دارن؛ نور مستقیم علاوه بر اینکه ممکنه باعث نوک سوزی برگ ها بشه، رشد گیاه رو کمتر میکنه تا جایی که نور شدید باعث توقف رشدشون میشه.
- گیاهان بدون خاک هوازی باید مرتب آبیاری و مه پاشی بشن. این گیاهان در محیط های مرطوب رشد بهتر و سریعتری دارن. ( استفاده از دستگاه مه پاش یا بخور گزینه مناسبیه)
- گیاهان هوازی توانایی تحمل دماهای پایین رو ندارن و خیلی زود آسیب میبینن؛ این گیاهان محیط های گرم رو ترجیح میدن. رنج دمایی مناسب ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد هست و در دماهای پایین تر از ۱۵ درجه رشدش کاهش پیدا میکنه.
- کاشت گیاهان هوازی در خاک باعث آسیب رسیدن به گیاه میشه. به هیچ وجه این گیاهان رو در خاک نکارید.
گیاهان بدون خاک چگونه رشد میکنن؟
در روش هیدروپونیک ریشه گیاهان در محلول غذایی میگیره و با جذب عناصر غذایی به رشدش ادامه میده.
گیاهان هوازی زندگی انگلی دارن و روی سطوح مختلف و گیاهان زندگی میکنن. این گیاهان مواد مغذی مورد نیازشون رو از هوا یا گیاهان دیگه جذب میکنن.
همه گیاهان امکان کشت بدون خاک دارند؟
خیر، اما اکثر گیاهان آپارتمانی و انواع صیفی جات رو میشه به صورت هیدروپونیک پرورش داد.
گیاهان بدون خاک در روش هیدروپونیک و فضای کنترل شده به بیماری مبتلا میشوند؟
در این روش احتمال ابتلا به بیماری بسیار پایینه و در صورت مبتلا شدن، خیلی سریع درمان میشن.
پرورش گیاهان بدون خاک در آب نه تنها روشی زیبا و جذاب برای نگهداری از گیاهان در خانه ست، بلکه باعث کاهش مصرف آب، بهبود کنترل مواد مغذی و جلوگیری از مشکلات مربوط به خاک میشه. بسیاری از گیاهان آپارتمانی و حتی سبزیجات رو میشه به روش هیدروپونیک پرورش داد و از فضای سبز و طراوت اونها در محیط زندگی لذت برد.
اگه به پرورش گیاهان در آب علاقه دارید، همین حالا یکی از این گیاهان رو انتخاب کنید و روش هیدروپونیک رو امتحان کنید. تجربه خودتان رو با ما به اشتراک بگذارید.
