نکات مهم نگهداری فیتونیا و شاداب شدن گیاه

نگهداری فیتونیا توی خونه کار سختی نیست و نیاز به زحمت زیادی نداره. برای اینکه فیتونیا که یه گیاه آپارتمانی کوچیکه به خوبی رشد کنه، خاک گلدون باید دارای عناصر غذایی و قابلیت زهکشی بالا باشه و نور محل نگهداریش هم غیرمستقیم و فیلتر شده باشه. در ادامه ی این مطلب از اپلیکیشن تشخیص گیاهان آپارتمانی می خوایم این مطالب رو بررسی کنیم و به شما بهترین راه هارو آموزش بدیم. همراه ما باشید. 🌸

علاوه بر همه ی مواردی که بالاتر گفتیم، رطوبت محیطی و کوددهی مناسب هم خیلی مهمه. برای حفظ شادابی برگ‌های فیتونیا، باید رطوبت محیط بالای 50 درصد باشه (نگران نباشید، لازم نیست خونه‌تون رو به گلخونه تبدیل کنید) و ماهی یک‌بار از کودهای ملایم و کامل مثل کود سه بیست مایع استفاده کنید. برای خرید کود و همینطور برای خرید سم و آفت کش میتونید از طریق فروشگاه گلت اقدام کنید و با کیفیت ترین محصولات رو با بهترین قیمت تهیه کنید.

معرفی گیاه فیتونیا

نام علمی: Fittonia albivenis
نام متداول: فیتونیا
بومی: آمریکای جنوبی

گیاه فیتونیا که به اسم‌های پوست ماری، برگ نعنایی و گیاه موزائیکی هم معروفه، یکی از حساس‌ترین گیاهانی ست که می‌شه دید. بنظرتون چرا این گیاه حساس هست؟ چون اگه یه ذره به آبیاری اون بی‌توجهی کنید، مثل یه آدم قهوه‌دوست که قهوه و کافئین روزش نگیره، پژمرده می‌شه. ولی خوشبختانه فیتونیا زود دلش نرم می‌شه و با یه کم توجه دوباره سرحال و شاداب می‌شه و میتونید اون رو به شادابی قبل برسونید.

این گیاه اصالتاً از پرو میادو بومی آمریکای جنوبی ست و اسمش رو از رگ‌های قرمز، سفید و صورتی روی برگ‌هاش گرفته. تو طبیعت می‌تونه روی زمین پخش بشه و گسترش پیدا کنه، ولی تو خونه نقش یه گیاه خاص و چشم‌گیر رو بازی می‌کنه.

شرایط نگهداری فیتونیا

نور: نور فیلتر شده و غیرمستقیم خورشید
آبیاری: خاک همیشه مرطوب باشه، ولی خیلی غرقاب نشه
خاک: خاک با زهکشی بالا و غنی از عناصر غذایی
کوددهی: ماهی یک بار با کودهای رقیق و کامل تغذیه بشه
رطوبت: بالای 50 درصد
هرس: منظم برای حفظ رشد فشرده و یکدست
تکثیر: بهترین روش قلمه زدن
تعویض گلدان: هر دو سال یکبار چون ریشه‌ها به فضای بیشتری نیاز دارن
مقابله با آفات و بیماری‌ها: فیتونیا مقاومه و واکنش خوبی به بیماری‌ها نشون میده
سمی بودن: برای انسان و حیوانات خانگی سمی نیست

نور مناسب نگهداری فیتونیا

فیتونیا از گیاهان گرمسیری و بارانیه، یعنی همیشه تو طبیعت زیر سایه‌بان درختا بوده و نور غیر مستقیم خورشید رو می‌گیره. پس ما هم باید همین شرایط رو براش تو خونه فراهم کنیم. برای این کار بهتره گلدون رو یک تا دو متر از پنجره فاصله بدیم و نور خورشید رو با پرده پنجره فیلتر کنیم.

فیتونیا از اون گیاهای آپارتمانی ست که به نور کم عادت داره. اگه نور جایی که نگهش می‌دارین زیاد باشه، برگ‌هاش دچار سوختگی میشن و شروع به پژمرده شدن می‌کنن، چون نور زیاد باعث می‌شه تبخیر و تعرق برگ‌ها بیشتر بشه و گیاه پژمرده بشه و نگهداری فیتونیا شما رو به چالش میندازه.

دمای مناسب نگهداری فیتونیا

بهترین دمایی که برای نگهداری فیتونیا در خونه مناسبه، میان 16 تا 26 درجه سانتیگراد هست (همونطور که برای پتوسم هم مناسبه). این دما رو تو خونه خیلی راحت می‌تونید فراهم کنید و نیازی به کارهای پیچیده نداره و میتونه با در نظر گرفتن این موضوعات به رشد خوب فیتونیا برسید.

یکی از دلایلی که برگ‌های فیتونیا می‌افتن، اینه که دمای محلی که گیاه در اونجا قرار داره مناسب نیست. فیتونیا از گیاه های آپارتمانی ست که به سرما حساسه، یعنی اگه دما پایین‌تر از 10 تا 14 درجه سانتیگراد باشه، رشدش متوقف میشه و برگ‌هاش شروع به ریزش می‌کنن. پس توی پرورش فیتونیا در خونه حتما به این نکته حساس باشید.

رطوبت مناسب نگهداری فیتونیا

همونطور که گفتم، گیاه فیتونیا از مناطق گرمسیری و بارانی بومی ست، پس نیاز به رطوبت زیاد داره که باید اون رو براش تامین کنیم. اگه دور از اینکه اطرافش رطوبت کافی نباشه، برگ‌هاش سریع پژمرده میشن و زود به دست دیگه‌ی نمی‌رسن که می‌تونید با ریختن آب به گیاهتون یا با آبیاری با دقت، رطوبت مناسب رو فراهم کنید، اما آبیاری زیاد یا غبارپاشی هم می‌تونه خرابکاری‌های زیادی بکنه و گیاهتون رو در معرض استرس قرار بده.

روش‌های مختلفی واسه حفظ رطوبت گیاهان آپارتمانی وجود داره، اما معمولاً ریختن سنگریزه رو زیر گلدون گیاه، که با جمع شدن آب اضافی از آبیاری، رطوبت اطرافش رو افزایش بده، خیلی معموله.

یکی از راه‌حل‌های دیگه برای حفظ رطوبت و جلوگیری از افت برگ‌های فیتونیا، قرار دادن یک دستگاه بخور نزدیک به گیاه هست، که با استفاده آسون ازش، رطوبت اطرافش رو میتونید بالا ببرید و برگ‌های گیاه رو بدون هیچ آسیبی تو خونه نگه دارید تا هم نگهداری فیتونیا درست پیش بره و هم گیاه شاداب باشه.

خاک مناسب نگهداری فیتونیا

بهترین نوع خاک برای نگهداری فیتونیا، خاکی ست که بتونه خوبی رطوبت رو درون خود نگه داره و آب اضافی حاصل از آبیاری گیاه رو تخلیه کنه (درست مانند نگهداری برگ بیدی و نگهداری بگونیا رکس). افرادی که تجربه موفقی در پرورش فیتونیا دارن، معمولاً از خاک مخصوص بنفشه آفریقایی برای گلدان فیتونیا استفاده می‌کنن. همچنین، ترکیب کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت نیز برای گلدان فیتونیا مناسب هست و در تأمین عناصر غذایی و همچنین خروج آب اضافی از انتهای گلدان عملکرد خوبی داره.

برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه‌ها، پیشنهاد میشه که حدود 10 سانتی‌متر از انتهای گلدان رو با ماسه پر کنید تا از تجمع آب اضافی در اطراف ریشه‌های گیاه جلوگیری کنید. یکی از نکات مهم در نگهداری صحیح فیتونیا، استفاده از گلدانی ست که حتماً دارای منافذ زهکشی باشه تا خاک گلدان هیچگاه به حالت غرقاب نره.

روش آبیاری فیتونیا

ریشه گیاه فیتونیا به طور مداوم به رطوبت نیاز داره، اما باید توجه داشت که این رطوبت به حدی نباشه که ریشه های گیاه رو بگیره. بنابراین، توصیه میشه هر زمان که سطح 7 سانتی متری خاک گلدان خشک شد، فیتونیا رو آبیاری کنید.

سرعت خشک شدن خاک برای فیتونیا در ایران به دلیل چهار فصل مختلف، متفاوت هست و به همین دلیل، گاهی نیاز هست که گیاه رو هفته ای یکبار یا حتی هر چهارده روز یکبار آبیاری کنید. اگه آبیاری فیتونیا بیش از حد باشه، در ابتدا برگ های اون زرد می شن و بعد از اون برگ ها ریزش پیدا میکنن؛ اما بهتر هست که بدونید با اصلاح کردن نحوه ی آبیاری میتونید این مشکل رو رفع کنید.

کوددهی فیتونیا

در فصل بهار و تابستان، ماهانه یکبار بهتر هست گیاه رو با کودهای ملایم و کامل مانند کود مایع برای گیاهان آپارتمانی تقویت کنید. هنگامی که فصل پاییز و زمستان فرا رسید و رشد گیاه کند شد، توصیه میشه کوددهی فیتونیا رو کمی کاهش داده و هر دو ماه یکبار گیاه رو تقویت کنید. برای نگهداری بهتر از فیتونیا، پس از پنج بار کوددهی، خاک گلدان رو با آب ولرم شستشو دهید تا میزان نمک‌های مضر اطراف ریشه گیاه کاهش پیدا کنه.

هرس فیتونیا

فیتونیا نیازی به هرس زیاد نداره، مگر اینکه بخوای ظاهرش متراکم بمونه و خوشگل‌تر به نظر برسه. اونوقت می‌تونید شاخه‌ها و برگ‌های کناریش رو بچینید تا شکل و شمایل بهتری پیدا کنه.

بهترین وقت برای هرس فیتونیا بهار و تابستونه، چون تو این زمان گیاه داره حسابی رشد می‌کنه. اما برای هرس زمستونی، فقط شاخه‌ها و برگ‌های آسیب‌دیده رو برش بدید و جدا کنید و دیگه دست به گیاه نزنید.

تکثیر فیتونیا

معمول‌ترین راه برای تکثیر فیتونیا، قلمه زدن این گیاه هست. بهتره قلمه‌ای که انتخاب می‌کنید حتماً دو گره روی ساقه داشته باشه. تو فصل بهار از نوک ساقه‌ها، قلمه‌هایی به اندازه ۵ تا ۷ سانتی‌متر جدا کنید و بعد اون رو تو خاکی که مرطوب و سبک هست بکارید.

بعد از این مراحل، گلدون کوچیک گیاه رو تو یه جای گرم و مرطوب بذارید و منتظر بمونید تا بعد از چند هفته قلمه‌ها ریشه بزنن و شروع به رشد کنن.

آفات و بیماری های فیتونیا

با اینکه فیتونیا گیاه مقاومی در برابر آفات و بیماری‌هاست، اما نگهداری درستش همیشه دغدغه پرورش‌دهنده‌ها بوده ست. با این حال، بهتره همیشه بافت رویشی گیاه رو چک کنید تا مطمئن بشید آفات خانگی بهش حمله نکردن و اثراتی از آفات و بیماری های قارچی دیده نمیشه.

اگه آفات به گیاه تون حمله کردن، می‌تونید از صابون‌های حشره‌کش با دوز مناسب استفاده کنید تا حشرات رو از بین ببرید. شایع‌ترین بیماری فیتونیا، پوسیدگی ریشه‌ست. پس اگه برگ‌های گیاه زرد شدن، بهتره کل گیاه رو از گلدون در بیارید و ریشه‌ها رو خوب بررسی کنید. اگه ریشه‌ها پوسیده بودن، باید اون‌ها رو تا نقطه سالم هرس کنید و گیاه رو توی خاک جدید یا تازه نگهداری کنید.

توی این مطلب سعی کردیم همه ی این موارد مربوط به فیتونیا رو توضیح بدیم و به شما یاد بدیم چطور بعد از خرید یا تکثیر این گیاه ازش مراقبت کنید. به نظر شما بهترین راه هایی که در نگهداری فیتونیا میتونید پیش بگیرید چی هست؟